Perswijn Logo

BRAD GREATRIX: ‘I AM THE JUICE MAKER’

De Britten zelf zijn al jaren verzot op hun eigen mousserende wijn. Zelfs zo erg dat er tot voor kort niet veel flessen werden geëxporteerd, maar dat verandert in rap tempo. De ene na de andere English Sparkling Wine verschijnt op de Nederlandse markt. Die van Nyetimber was er al even. Magda van der Rijst ging er op bezoek en sprak met wijnmaker Brad Greatrix.

Hoewel Nyetimber in 1988 werd opgericht door het Amerikaanse echtpaar Sandy en Stuart Moss, is het de Nederlander Eric Heerema die er sinds 2006 geld, ziel en zaligheid insteekt. Hij geloofde toen al in de uitstekende kans die het Zuid-Engelse terroir bood, had voldoende prachtige champagnes gedronken om te weten waar hij naar toe wilde en kende zijn eigen tekortkomingen. Daarom ging hij na de overname direct op zoek naar ambitieuze, deskundige en gelijkgestemde mensen om mee te werken en ontmoette wijnmakersduo Cherie Spriggs en Brad Greatrix.

DROOM

Brad Greatrix en Cherie Spriggs, beiden afkomstig uit Canada, studeerden onder meer biochemie en oenologie in Vancouver en andere instituten, werkten in verschillende werelddelen en waren, in 2007, op het punt in hun leven beland dat ze samen ergens wijn wilden maken. Brad Greatrix: ‘Dat is niet eenvoudig, maar het toeval wilde dat we eerder Nyetimber dronken, een cadeau van Cheries ouders, en daar enorm van onder de indruk waren. De herinnering aan die wijn en het goede gevoel dat erbij hoorde, kwam terug en Cherie opperde om contact op te nemen. Right time, right place, right people… Nyetimber bleek op zoek naar één wijnmaker. Ze kregen er twee.

DRIE-EENHEID

Nyetimber werkt met chardonnay, pinot noir en pinot meunier van de eigen wijngaarden. Dat zijn er inmiddels 11, in totaal 425 hectare waarvan 350 hectare nu in gebruik, verdeeld over de 3 counties West-Sussex, Hampshire en Kent. De wijngaarden hebben een zuidelijke expositie, grotendeels beschermd door de South Downs. Brad: ‘Terwijl hooggelegen wijngaarden tegenwoordig het toverwoord zijn in warme wijnregio’s liggen onze wijngaarden juist laag, vrijwel allemaal onder de 100 meter boven zeeniveau voor de beste, warmste omstandigheden.’

HEKEL AAN NATTE VOETEN

‘We zijn heel precies in de keuzes waar we aanplanten. De 11 plots zijn vanwege hun specifieke kenmerken gekozen en weer onderverdeeld in 150 blokken. De bodem is extreem rijk aan kalk en krijt met een uitmuntende drainage. Het kan hier stevig regenen, maar anders dan bij klei waar de bodem lang drassig blijft, voelen deze bodems na 2 uur weer vast aan. Die free draining eigenschap is belangrijk want pinot noir, meunier en chardonnay houden niet van natte voeten.’

1,5o CELSIUS CADEAU

Zuidoost-Engeland ligt een aantal graden noordelijker dan Champagne. Tot voor kort maakte die 1 à 2 breedtegraden precies het verschil waardoor de druiven in Frankrijk net rijp genoeg werden en die in Engeland meestal niet. De opwarming van de aarde speelt Engeland nu in de kaart. Het is er inmiddels anderhalve graad warmer dan 30 jaar geleden.

ZEILEN VOOR ZONLICHT

Brad: ‘Die warmte helpt, maar het weer blijft wisselvallig. Neem 2024, een regelrechte ramp. Veel te koud en te nat. Dan moeten alle zeilen bij om de druiven gezond rijp te krijgen.’ Die zeilen kun je letterlijk nemen, want de bodem van een deel van de wijngaard is met wit zeil bekleed, voor weerkaatsing van het zonlicht. Verder staan de planten wijd uit elkaar voor maximale opvang van zonlicht. Heggen in de wijngaarden doen dienst als windbrekers.’

INTACTE TROSSEN

‘Voor Nyetimber is het cruciaal dat alle druiven van de eigen wijngaarden komen. Cherie en ik, en ook onze wijngaardmanager Ben Kantsler, kennen ieder rijtje in elk blok. We houden alles nauwkeurig in de gaten, bijvoorbeeld ook hoe de laaghangende trossen zich ontwikkelen ten opzichte van de hogere. Als er reden voor is, plukken we die apart. We hebben een team van circa 500 ervaren plukkers uit Midden- en Oost-Europa en halen prachtige, intacte trossen van de planten. Onmisbaar voor mousserende wijn die je volgens de traditionele methode bereidt.’

KLEINE KRATJES

‘Om de trossen tijdens het transport zo min mogelijk te beschadigen, gebruiken we kleine kratjes van 15 kilo in plaats van 40. Toen we ermee begonnen, kostten die fruitkistjes niks. Tegenwoordig heten ze English Sparkling Wine Crates en betaal je er veel meer voor. Het idee erachter is dat je weinig lagen hebt, waardoor ook de onderste druiven heel blijven.
Als je de druiven in een gigantische bak stapelt, ze vervolgens op een transportband en in een pers stort, gooi je meteen een deel van het voordeel weg dat je hebt opgebouwd door met de hand te oogsten.’

TEMPO TELT

‘We oogsten hier laat, vanaf oktober. Het risico is groot dat het weer omslaat, dus snelheid is geboden. Daar is ons perscentrum op ingericht. Dit jaar hebben we in 16 dagen druiven van 350 hectare verwerkt.’ Het perscentrum, fonkelend van al het roestvrij staal, is sinds 2017 operationeel. Brad: ‘Het unieke aan deze plek is het laadsysteem. Zodra de pallets met kratjes arriveren, gaan ze naar een van de twee laadvakken, worden de stapels met kratjes automatisch op de transportbanden geplaatst, in één rij gesorteerd, naar de overkant getild en in de pers gestort. De essentie is om de zorgvuldig geplukte en vervoerde druiven zo snel mogelijk in de pers te krijgen.’

(ON)GECONTROLEERDE MACERATIE

‘Hier zit een groot kwaliteitspunt: het gaat om het behoud van hele trossen. In deze stap van het proces beschadigt het fruit. Daar ontkom je niet aan. Zodra je begint met het laden van de persen, vallen de eerste druiven op de bodem, spetteren, er komen meer druiven bovenop, en je hebt, wat ik noem, ongecontroleerde maceratie die plaatsvindt op de bodem van de pers. Hoe vlugger we de pers vullen, des te sneller het persen kan starten en als we zo ver zijn, hebben we de extractie weer onder controle.’

‘I AM THE JUICE MAKER, CHERIE IS THE WINEMAKER’

PERSFRACTIES

Er staan 6 Coquard PAI (pressoir à plateau incliné) persen van verschillende inhoud waar de druiven 2 à 3 uur zacht worden geperst. De druk neemt heel langzaam toe en alle ‘persfracties’ worden getest. Brad: ‘We proeven voortdurend en in dit stadium draait het om het mondgevoel. Ik weet precies welk sap Cherie nodig heeft. Ik zorg voor het sap, zij maakt de wijn. Uit één perslading creëren we 4 verschillende persfracties, soms 5.’ De wijngaarden onderverdeeld in 150 blokken blijven gedurende het hele proces gescheiden. Na het persen worden de fracties ook apart gehouden. Na 24 uur in hun eigen bezinktank worden ze in een speciale tankwagen met 7 compartimenten van verschillende grootte naar de kelder vervoerd. Brad lacht: ‘En dan ligt de bal bij Cherie.’

ARTISTIEKE DEEL

‘Veel techniek, hè?’ vraagt Brad als we het perscentrum uitlopen. Dat er bij Nyetimber niet zomaar op het gevoel wordt gewerkt, is duidelijk. Waar gemeten kan worden, wordt gemeten en er is kennis en geld om volop te experimenteren. Brad: ‘De lat ligt hoog. We maken wijnen voor het hoogste niveau en de lange termijn. Wijnen die met de jaren aan complexiteit winnen. Nyetimber is een baby met z’n 36 jaar, maar kent veel voorgangers. We imiteren niet, maar gebruiken de eeuwenlange ervaring uit de klassieke gebieden om hier de allerbeste mousserende wijn in een eigen stijl te creëren. En bij die eigen stijl, daar kom je bij het artistieke deel.’ Bij Cherie dus. Met haar praat ik graag bij een volgend bezoek.

VAN NITIMBREHA TOT NYETIMBER

Het hoofdkwartier van Nyetimber staat in Chiltington, in West-Sussex. Meer dan 1.000 jaar geleden stond er op die plaats de nederzetting Nitimbreha. Waarschijnlijk was het een getimmerd huis of schuur van hout. Bijna 1.000 jaar later, in 1988, plantte het Amerikaanse echtpaar Moss er chardonnay, pinot noir en pinot meunier en in 1992 was de eerste wijn een feit. In 2006 namen Eric en Hannah Heerema het wijndomein over met de ambitie van Nyetimber de beste Engelse mousserende wijn te maken.

ZUIDOOST-ENGELAND

Ligging: circa 50o NB, vergelijkbaar met Champagne, ligging op 49o NB.
Bodem: green sand & chalk = kalk- en krijtrijk, deels kimmeridge.
Green sand = geërodeerd kalkrijke zandsteen dat voornamelijk bestaat uit glauconiet, samen met andere mineralen. Glauconiet + ijzer + zuurstof geeft de zandsteen een groenige gloed.
Klimaat: gematigd maritiem.

GEPROEFDE WIJNEN

Nyetimber maakt verschillende mousserende wijnen, allemaal volgens de klassieke methode. Dit zijn er 5 uit het groeiende assortiment.
Classic Cuvée Multi-Vintage (€ 45,45): chardonnay, pinot noir, meunier, 25 à 35% reservewijn, minstens 3 jaar gerijpt. Hij is fris, met toast, citrus en appel(schil).
Rosé Multi-Vintage (€ 61,45): klassieke druiventrio met 14% stille rode wijn. Zalmroze tint, fruitig, friszacht, mist complexiteit.
Blanc de Blancs 2016 (€ 78,95): chardonnay uit 2016, met meer dan 5 jaar rijping. Veel vulling, brioche, lime pie, citrus, minerale ziltige finale. Verfijnd.
Tillington 2013 (€ 133): vooral pinot noir, aangevuld met chardonnay van een klein deel uit de Tillington wijngaard. Delicaat met bloesem, citrus, honing, perzik, roombotercroissant en een minerale lange finale.
Cuvée Chérie Multi-Vintage (€ 48) deze demi-sec van chardonnay noemt wijnmaakster Cherie haar ‘Sparkling Kabi’ omdat hij zo makkelijk drinkt als friszoete kabinett-wijnen.

Importeur: Debruijninwijnen.nl

Magda van der Rijst