Afgelopen donderdag kwam mijn schoonzoon eten, de kleinkinderen zijn dan bij ons. Gezellig. Nou ja, gezellig. Hij kwam binnen met de woorden ‘Ik heb begrepen dat jij een soort drugsdealer bent’. Huh? ‘Je vraagt net of ik een glas wijn wil. En ik las net dat alcohol zo gevaarlijk is, en dat je er kanker van krijgt’. Bijzonder om daar nu mee te komen. ‘Maar je wist toch wel dat alcohol kanker zou kunnen veroorzaken?’, was mijn antwoord. ‘Nou, eigenlijk niet. En volgens de website van de NOS weten de meeste mensen dat helemaal niet.’ Wat zou ik hierop moeten zeggen? In elk geval kreeg ik het sterke gevoel dat de anti-alcohol-lobby weer een punt had gescoord. Want dat het drinken van alcoholische dranken in grote hoeveelheden een zeker kankerrisico met zich meebrengt, dat is al lang bekend. Sterker, ik heb er zelfs al vaker over geschreven. Niet dat iedereen dat leest, dat snap ik best. Maar de onderzoeken waar gezondheidsinstanties hun advies om matig te drinken op baseren, maakt daar uitdrukkelijk melding van. Met name voor vrouwen zou het nuttigen van meer glazen leiden tot een wat hoger risico op borstkanker. Helaas gaat bij de aandacht die massamedia hier aan besteden, de nuance gemakkelijk verloren. Ik kijk graag naar de avondshow van Arjen Lubach, maar ook hij liet bepaalde nuances uit zijn verhaal weg, omdat het niet goed uitkwam in zijn pleidooi tegen alcohol.
In een van mijn eerdere stukken hierover citeerde ik een publicatie in de Lancet van medio vorig jaar, waarin de nuance voorop staat, en alle cijfers helemaal staan uitgesplitst. Daaruit blijkt dat het gezondheidsrisico afneemt met het stijgen van de leeftijd. Vanaf de leeftijd van 40 jaar heeft het drinken van een kleine hoeveelheid alcohol een positief gezondheidseffect. En ook stijgt het aantal glazen dat je dagelijks kunt drinken zonder dat je gezondheid er onder lijdt, met het stijgen van de leeftijd. Logisch, want als je 70 bent is de kans dat je de rest van je leven nog kanker krijgt van alcohol statistisch gezien kleiner. Onderstaand de grafiek uit de publicatie van de Lancet.
Uit deze grafiek is af te lezen dat bijvoorbeeld een zestigjarige rond de 2 glazen per dag kan drinken zonder hoger gezondheidsrisico. Een zeventigjarige drie glazen. Het is voor mij lastig om over te schrijven, omdat we een wijnblad maken. Maar wetenschappelijke publicaties hebben geen enkel belang bij het stimuleren van de alcoholconsumptie. Het probleem is dat politici zich bij hun beslissingen tegenwoordig vaak meer laten beïnvloeden door massamedia dan door wetenschappelijke literatuur. Een bedenkelijke ontwikkeling, en vervelend voor wie matig drinkt en houdt van een goed glas wijn. Zou bijvoorbeeld het verbieden van reclame voor alcoholhoudende dranken leiden tot minder drankgebruik? Dat lijkt me de vraag. Onlangs was daar ook discussie over toen de provincie Noord-Holland reclame voor vliegreizen in abri’s wilde verbieden. Die reclame is bedoeld voor mensen die toch al reizen en ze te attenderen op een bepaalde touroperator, die graag zo zijn klantjes binnenhaalt, zo is het idee.
Het probleem van alcohol zit ‘m in de excessen. Bingedrinken door jongeren, alcoholisme, met te veel alcohol op achter het stuur, sociale druk om te drinken, dat soort zaken. Daar ben ik ook sterk tegen gekant. De politiek zou zich daar op moeten richten, lijkt me. Algemene maatregelen baseren op excessen en incidenten is sowieso geen goed idee. Honden krijgen niet allemaal een muilkorf omdat er per jaar 150.000 bijtincidenten worden gerapporteerd, met af en toe een dode baby. Zeventigplussers wordt niet verboden een e-bike te gebruiken, omdat het aantal sterfgevallen door deze fietsen in deze leeftijdscategorie al jaren stijgt. Een helmplicht? Misschien. Maar laat ze lekker fietsen.
Als liefhebber zal ik nooit op iemand anders druk uitoefenen om een glas wijn te drinken. Ik schenk net zo graag een 0.0 biertje aan wie daar de voorkeur aan geeft. Maar zelf zal ik mijn fijne glas wijn niet graag missen, en daar zie ik ook geen enkele reden toe. Laten politici zich richten op wat écht belangrijk is. Handhaaf dat jongeren geen alcoholische dranken kopen, ook niet stiekem. Zelfs het verhogen van de leeftijd waarop je dat mag, zou overwogen kunnen worden. Controleer strenger op alcoholgebruik in het verkeer. Maar betutteling van matige drinkers? Liever niet.
Ronald de Groot
Grafiek/ Infographic The Lancet: Health risks of alcohol
Onderzoek The Lancet: Population-level risks of alcohol consumption by amount, geography, age, sex, and year: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2020
