door Peter van der Hoest
Na een half uur sta ik beteuterd weer buiten. Pand uitgezet! De directie van het in Amsterdam residerende Bordeaux Advisory is mijn gevraag meer dan zat. Tot aan de lift lopen managing director J.B. Taylor en zijn rechterhand Karin Berwald scheldend achter me aan, zich er goed van vergewissend dat ik ook echt vertrek. En toch wilde ik alleen maar weten waarom dit bedrijf, dat bemiddelt bij het beleggen in kwaliteitswijn, het relatief onbekende Château Bois Martin (Pessac-Leognan) 1998 te koop aanbiedt voor € 1200 per kist, terwijl deze wijn volgens zijn totaal verbouwereerde maker Anthony Perrin van Château Carbonnieux, tussen de 6 en 7 euro in de markt is gezet en de consument niet meer hoeft te kosten dan 10 euro.
De voorgeschiedenis. Twee lezers van Perswijn, Erik Steenkist uit Haarlem en Patrick Uyttewaal uit Hillegom, richtten zich onlangs bezorgd tot onze redactie met een brochure van het aan het Orlyplein 85 in Amsterdam gevestigde Bordeaux Advisory. In die brochure wordt een rooskleurig beeld geschetst van de voordelen van het beleggen in wijn, een activiteit die al meteen in de eerste zin van de brochure wordt aangeprezen met: ‘Kwaliteitswijn wordt in brede kringen erkend als een waardevolle toevoeging aan een beleggingsportefeuille’.
Bordeaux Advisory, in dit verhaal gemakshalve afgekort tot BA, legt in die brochure in vrij algemene bewoordingen aan geïnteresseerden uit graag te willen assisteren bij het in- en verkopen van wijn op de internationale markten. Zij zijn immers specialisten, kennen de markt van a tot z, en doen zaken met meerdere in depot handelende internationale makelaars. Aan het kopen van de wijn, meldt BA in zijn brochure, zijn geen kosten verbonden. Wel dient iedere bofkont die winst maakt tien procent van de (netto)winst aan BA af te dragen.
Winst van wel 401 procent!
Voor aspirant-beleggers is dat geen onaantrekkelijk aanbod, vooral omdat diezelfde brochure beweert dat een winst van wel 401 procent in één maand tot de mogelijkheden behoort. In de brochure heeft men een staatje afgedrukt waarin grote namen als Mouton-Rothschild, Giscours, Cheval Blanc, Petrus en Palmer als voorbeelden worden gebruikt. Allemaal wijnen die in zo’n korte tijd zo’n winst hebben gegenereerd, zo lezen we. Bovendien verleent BA een in de beleggingswereld naar ons beste weten een nooit eerder vertoonde service: kan een klant het geïnvesteerde bedrag door verkoop niet goedmaken dan garandeert BA de wijn tegen 101 procent van de prijs terug te kopen.
“En dat”, zo vertelde Erik Steenkist ons, “zag ik wel zitten. Mijn risico was immers nul komma nul. In september 2002 besloot ik dus in te stappen”.
Steenkist, géén wijnkenner, ging uiteindelijk in op het advies twee kisten Château Bois Martin 1998 (in alle correspondentie door BA consequent Leognan Carbannieux genoemd, i.p.v. Carbonnieux) te kopen. Ter informatie: deze wijn is samen met Le Sartre, Tour-Léognan, Lafont-Menaut en Haut-Vigneau eigendom van de uit Algerije geremigreerde familie Perrin. Die kocht in 1956 Carbonnieux en het bracht het toen sterk verwaarloosde domein opnieuw tot bloei.
De rekening aan Steenkist bedroeg in totaal € 2400. Per fles betaalde Steenkist dus € 100. “Belachelijk!”, zo reageerde in een telefoongesprek Anthony Perrin van Châteaux Carbonnieux naar ons toe onthutst. “Bois Martin gaat af kelder voor zes tot zeven euro de markt op en komt voor hooguit tien euro bij de consument. Ik begrijp ook niet hoe ze aan mijn wijn komen. Veel van de 1998-ers hebben we via négociants verkocht in België. Recentere jaargangen zijn vooral verkocht aan Carrefour en de VS”.
Négociant Diva in Bordeaux verkoopt Bois Martin nog steeds. Woordvoerster Gerda Béziade reageerde al even geschokt: “Ik kan mijn oren niet geloven. Ik kan u nog 800 flessen aanbieden voor € 8.50 de fles. Wij hebben de Bois Martin 1998 indertijd verkocht voor € 8.20 per fles aan een Japanse cliënt en we verkopen ’em nog steeds aan Bordelaise restaurants. Dit is heel slecht voor het imago van Bordeaux en ik kan u dan ook verzekeren dat wij er achteraan gaan trekken”.
Zeven persingen
Op een dag sprak Steenkist over deze aankoop met zijn vriend Patrick Uyttewaal. Patrick, wel degelijk kenner van de wijnmarkt omdat hij werkt bij Kwast Wijnkopers in Nieuw Vennep, kon zijn oren niet geloven en besloot zich als pseudo-koper voor te doen. Hij kreeg consultant Kartaran aan de lijn, die na een korte introductie over de werkwijze van BA beloofde schriftelijk met een voorstel te komen. Welnu, die kreeg hij meteen de andere dag al: één kist Chateau Des Eyrins Margaux 2000 à € 1675 (bij enkele online wijnverkopers voor rond de € 15 per fles te koop) en één kist Nenin Pomerol 1999 à € 3900. Die laatste wijn wordt overigens volgens Gerda Béziade van Diva tijdens het schrijven van dit artikel door Carrefour gedurende zijn ‘Foire aux vins’ voor € 59 per fles TTC aangeboden!
Patrick Uyttewaal: “Ik belde Kartaran op en zei dat ik van een vriend die verstand heeft van wijn had gehoord dat het om wel heel erg dure wijn ging en dat ik deze wijn véél goedkoper elders kon kopen. Kartaran antwoordde toen dat van elke grote Bordeaux verschillende persingen bestaan en dat die persingen in kwaliteit verschillen. Zo zou volgens hem een mooie Bordeaux als Château Mouton Rothschild wel zeven persingen kennen! Maar dat natuurlijk de eerste persing, niet te koop in de gewone detailhandel, de beste is. En Bordeaux Advisory, zo zei Kartaran, gaat altijd voor de eerste persing. Die is immers gemakkelijk te verhandelen op de internationale wijnmarkt, zei hij. Hoe verzinnen ze het!”
Nieuw voorstel
Omdat Uyttewaal speelde niet helemaal gerustgesteld te zijn met deze uitleg, vroeg hij om een nieuwe offerte. Hij kreeg prompt deze: een kist Château Latour-Martillac 1999 (à € 1185, volgens Gerda Béziade van Diva in Bordeaux algemeen te koop voor € 15 de fles), een kist Château Boyd-Cantenac 2000 (à € 2730) en een kist Château Gruaud-Larose 1999 (à € 3120). Totale bedrag voor drie kisten wijn: € 7035. Uyttewaal wist voldoende. Hij adviseerde zijn vriend Erik Steenkist om zo snel mogelijk te proberen zijn geld terug te krijgen.
Ongerust over het lot van zijn spaarcenten belde Steenkist daarom begin augustus met consultant Kartaran. Of het inmiddels geen tijd was om zijn wijn van de hand te doen. Kartaran raadde hem dat sterk af. Er was nog onvoldoende winst gemaakt. Pas ergens aan het einde van dit jaar zou het tij gunstiger zijn. Curieus in dit verband is dat Kartaran Steenkist eerder dit jaar had benaderd met de mededeling dat hij in Japan een koper voor zijn Bois Martin had gevonden die 30 procent meer bood dan Steenkists aankoopbedrag, maar dat zulks door BA alleen gerealiseerd kon worden als hij tegelijk weer flink wat bijkocht. Steenkist nu: “Tja, zo blijft iemands geld altijd in handen van BA.”
Dinsdagmorgen 9 september
Gewapend met al deze feiten, en met kopieën van alle correspondentie tussen Steenkist en Uyttewaal, vervoegde ik me dus op dinsdagmorgen 9 september monter en volgens afspraak aan de balie van het chique ingerichte kantoorpand van BA. Omdat de directie even op zich liet wachten, nam ik mijn lange lijst met vragen nog maar even door. Bijvoorbeeld deze: Hoe kan BA wijnen te koop aanbieden die op z’n zachtst gezegd nogal bizar ‘overprized’ zijn, en dan toch op pagina 4 van de brochure beweren: ‘De beslissing om voor onze klanten te kopen komt altijd voort uit het zoeken naar een ‘koopje’. En deze: In de brochure staat dat de klant na aankoop van de wijn te horen krijgt wat de exacte locatie is waar de wijn is opgeslagen. BA zou gebruik maken van wat daar wordt genoemd ‘verschillende geregistreerde opslagruimtes’. De heer Steenkist heeft echter nooit te horen gekregen waar zijn kisten bewaard werden. Waarom eigenlijk niet? En hoe zit dat nou toch met die zeven persingen? Waar komt dat absurde verhaal vandaan?
Gespannen, afstandelijk maar vriendelijk
Hoewel zichtbaar gespannen was de ontvangst afstandelijk maar vriendelijk. Ik mocht plaatsnemen aan een kolossale tafel in een imposante, rijk gestoffeerde vergaderzaal, waar Karin Berwald en de heer Taylor met ernstige gezichten tegenover mij plaatsnamen. Om niet verdwaald te raken in een wirwar van technische details stelde ik voor dat zij mij maar beter niet konden beschouwen als een wijnkenner, maar als een geinteresseerde belegger die met vijfduizend euro op zak naar hen toe was gekomen. Het is immers vooral met die clientèle waarmee BA veel zaken doet. In de brochure staat letterlijk: ’85 % van onze zakelijke en particuliere clientèle is echt niet van plan om zelf vinoloog of wijnexpert te worden. Zij willen alleen goede antwoorden op vragen als ‘Wat kan ik kopen?’, ‘Wanneer kan ik dit kopen?’, ‘Wordt mijn wijn veilig en zorgvuldig opgeslagen?’ en ‘Wanneer is mijn wijn het best te consumeren of te verkopen?’ Nou, van die vragen dus. Tevens stelde ik voor om mij even te voorzien van een uitgeprinte lijst met wijnen die zij die dag in de aanbieding hadden. “Praat wat makkelijker”, zei ik nog.
De wind van voren
Veel verder dan deze vragen ben ik niet gekomen. Ik kreeg namelijk vanaf dat moment flink de wind van voren. Een lijst? Hebben we niet. Nee, wacht, dat is bedrijfsgeheim. En trouwens, meneer Van der Hoest, wat is eigenlijk uw insteek? Ons kapot maken? “Weet u wel dat het verboden is het vrije ondernemerschap in gevaar te brengen”, zo brieste Karin Berwald me toe. Managing director Taylor deed daar nog een schepje bovenop door met stemverheffing te melden dat ze wel raad wisten met wijnjournalisten die zich negatief over BA uiten. “We gaan er zelfs eentje voor de rechter slepen”, zo riep hij grimmig, maar toen ik vroeg wie die arme collega dan wel was, raakte hij bijkans buiten zinnen. “U denkt toch niet dat ik u dat ga vertellen!”
En toen kwam dat gedenkwaardige moment waarop ik de correspondentie van Uyttewaal en Steenkist tevoortschijn haalde. En ik de vraag stelde hoe zij toch aan die absurde bedragen zijn gekomen die zij in hun offertes hadden genoemd. Alsof ze beiden gelijktijdig door een kolonie woedende wespen werden overvallen stonden zij op, beenden onder het uitroepen van ‘dit interview is nu beëindigd’ de vergaderzaal uit, maar kwamen nauwelijks een minuut later getergd weer binnen. Karen tilde mijn jas van de kopstok, wierp hem woedend voor me op tafel en sommeerde me onmiddellijk te vertrekken. De reactie op mijn vraag of ik dan tenminste nog even een fotootje van beiden mocht maken zal ik u besparen.
Eind goed, al goed….voor Erik Steenkist dan
Eind goed, al goed? Voor mij niet. Ik zit nog boordevol vragen en met nog veel meer vermoedens. Maar voor Erik Steenkist wel. Nog diezelfde middag belde zijn consultant Kartaran hem op dat hij, heus, écht waar, die dag een koper had gevonden voor zijn wijn. Kartaran kon er 12 procent winst op maken, maar dan moest Steenkist wel snel besluiten.
Welnu, dat deed hij. Twee dagen later werd een bedrag van € 2660 op zijn rekening gestort.
“Mazzel voor mij dus”,schreef Steenkist me opgelucht in een e-mailtje, “kan ik de schilder weer betalen.”
Reageren? Gedupeerd? Mail aan peter@wijnpers.nl
