Hoe vaak hoor je niet uit de mond van wijnliefhebbers dat ze graag eens zelf wijn zouden maken op een bedrijf in het buitenland? In de meeste gevallen blijft het beperkt tot a lot of talk and no action. Of hooguit een paar dagen plukken. Zo niet in het geval van Jaco van Hensbergen.
Begin dit jaar stapte hij op het vliegtuig naar Nieuw-Zeeland om te gaan werken bij een bedrijf met Nederlandse wortels in Marlborough. In Awatere Valley om precies te zijn. Want zeg voortaan nooit meer zomaar Marlborough. Jaco legt haarfijn uit waarom. Deel 1 van zijn belevenissen: terroir.
Prettig gestoord
In januari van dit jaar zijn Jaco van Hensbergen en zijn vrouw Sandra begonnen aan een wijnavontuur in Nieuw-Zeeland. Als reislustige sommelier maakte Jaco er nooit een geheim van dat hij het meest in zijn element was tijdens bezoeken aan, of liever nog stages bij, wijnbedrijven. Ongeacht of dat nu bij De Toren in Stellenbosch was of bij Château Léoville-Poyferré in Saint-Julien. En ja, Sandra en hij trouwden in juni vorig jaar in de champagnekelders van Pol Roger in Epernay! Hoezo, prettig gestoord? Al vrij snel daarna deed zich de mogelijkheid voor om te gaan werken bij Eradus, een bedrijf in Marlborough met een Nederlandse achtergrond. Hij verliet Parheuvel in Rotterdam, zij De Moerbei in Warmond, en ze vertrokken naar Awatere Valley. Daar zien ze elkaar tegenwoordig veel vaker dan in Nederland.
Hoe gaat zoiets, je boeltje in Nederland oppakken en naar Nieuw-Zeeland vliegen?
“Ik heb zo’n twee jaar geleden in Parkheuvel Michiel Eradus ontmoet. Hij kwam lunchen met zijn importeur Ron Sanders, want ik werkte met zijn wijnen. Na de lunch hebben we contactgegevens uitgewisseld voor ‘het geval dat’. Nu, ruim een jaar geleden, begon het zo sterk bij me te kriebelen dat ik Michiel contacteerde. Hij kon mij nog wel herinneren denk ik, want hij zei meteen ja op mijn vraag of ik kon komen werken.
Michiel (links op de foto, red.) en zijn vrouw Hanna hebben de wijngaard overgenomen van zijn vader Har. Die emigreerde in 1982 naar Nieuw-Zeeland en kocht daar in 2002 als mogelijk ontspannende bezigheid voor zijn oude dag een wijngaard, zonder zich voldoende te realiseren hoeveel werk daar aan vast zou zitten. De eerste oogst van Eradus was pas in 2002. Zoon Michiel nam de boel over in 2004 en heeft nu zelf 12 hectare wijngaard in Awatere.”
Kun je wat meer zeggen over de positie van Awatere binnen Marlborough?
“Laat me beginnen met een lange aanloop vanuit Wairau, waar het allemaal begonnen is. Een poosje geleden is daar bij Brancott Estate een groot feest gehouden ter viering van de eerste wijnaanplant in de Wairau Valley, 40 jaar geleden. Toentertijd lag er een grote leegte vrij, vol met stenen. Dit was goed voor alle soorten land- en tuinbouw, maar niet voor wijnbouw. Zo dacht men althans. De gedachte was dat wijnbouw op het Zuidereiland een illusie was die alleen maar in tranen zou eindigen. Toch zijn er enkele koppige helden doorgegaan met het realiseren van hun droom en nu, 40 jaar later, lijken alle bruikbare delen in Marlborough met wijnstokken beplant. Wairau is vol! Een hectare grond kost er tegenwoordig 75.000 NZ dollar, exclusief planten, irrigatie en alle andere materialen die nodig zijn.Door meer en meer interesse van buitenaf is men het potentieel van andere delen gaan onderzoeken. Eerst meer op de hellingen rond de Wairau Valley en later ook meer richting het strand. In eerste instantie gewoon om meer te kunnen produceren. Maar wat blijkt? Er is een significant verschil tussen de wijnen uit de vallei zelf en die uit wijngaarden dichter bij het strand of op hellingen.”
Hoe komen we van Wairau in Awatere terecht?
“Ten zuiden van Wairau Valley kom je in het district Southern Valley, rond Renwick en zuid Blenheim. Vanuit Blenheim rijd je over Highway 1 ongeveer 20 kilometer naar het zuiden. Je gaat dan over de Weld Pass, in een droog, bruin uitgevallen gebergte, met hier en daar plaats voor een wijngaard en schapen. Deze pas is op zich niet zo heel hoog, maar wel hoog genoeg om regen tegen te houden. Aan de andere kant van het gebergte rijd je zo de Awatere Valley binnen. Als eerste valt de ‘overkant’ op, met wijnbouw op hellingen die op het noorden liggen. Deze wijngaarden liggen aan de andere kant van de Awatere River, rond het dorpje Seddon. De naam van het subdistrict hier is Seaview. Maar dat is allemaal pas 5 kilometer verderop.
Eerst rijd je door Blind River. Links en rechts allemaal wijngaarden, met zelfs aan deze kant van de rivier een enorm grote vlakte met nieuwe aanplant. Onze wijngaardmanager bekijkt het met argusogen, want deze grond heeft altijd te boek gestaan als veel te koud en te nat. De wijngaarden in Blind River liggen niet op hellingen, maar meer op stenige terrassen. Windmolens moeten er eventuele vorstschade tegengaan. De wijngaarden strekken zich uit tot aan het dorp Ward, zo’n 20 kilometer verder zuidelijk. Marlborough is dus vrij groot en telt nu ongeveer 22.000 hectare.”
En Awatere Valley?
“De Awatere Valley is door de familie Vavasour als potentiële wijnregio ontdekt. De familie was al sinds 1850 in de regio en deed er sindsdien aan landbouw. In 1986 plantten ze er de eerste wijngaarden aan. Ze deden dat op het stukje waar de rivier bijna de Clifford Bay instroomt. Vanaf deze plek kan er zware mist het land intrekken. We hebben dat eind februari aan den lijve ondervonden. Op een eerst snikhete dag kwam rond een uur of 4 koude lucht in aanraking met hete lucht en zorgde voor dikke middagmist.In de eerste jaren werd met grote aandacht vanuit Wairau gekeken naar wat er allemaal gebeurde in het zuiden. De scepsis verdween al snel toen in 1991 medailles werden gewonnen en de Chardonnay als toonbeeld werd neergezet. Vandaag de dag zijn bijna alle grote huizen present in de Awatere Valley. Babich, Villa Maria, Saint Clair en Giessen, om er een paar te noemen. Ze gebruiken het fruit ofwel om het als single vineyard op de markt te brengen, ofwel in een blend met dat uit andere districten om een zo complex mogelijke Marlboroughwijn te produceren. Verder zijn er ook tal van kleine wijnhuizen die alleen maar fruit uit de Awatere Valley gebruiken.Sinds het jaar 2000 is het booming business in deze vallei.
De grondprijzen liggen echter nog onder de helft van die in Wairau, wat een groot voordeel oplevert. Aanplant in 2007 van maar liefst 1000 hectare door Peter Yealand’s Seaview is daar een goed een voorbeeld van.”
Wat kun je zeggen over het terroir?
“Wijnmakers zijn heel erg te spreken over het fruit uit de Awatere Valley. Door het drogere klimaat met bijna altijd waaiende wind is er een groot verschil met het noorden. Tel daarbij op de overal aanwezige stenen uit de Awatere River, dan hebben we dus een uniek terroir in handen! Het zorgt voor een hoge
natuurlijke zuurgraad, kleinere druiven en complexe wijnen met een mineraliteit die ik nog niet ben tegengekomen in andere Nieuw-Zeelandse gebieden.”
En hoe ziet de wijngaard van Eradus eruit?
“De wijngaard is aangeplant met een aantal druivenrassen. Om te beginnen twee grote blocks sauvignon blanc aan de kant van de rivier en wat kleinere. Fruit van stokken die het verst van de rivier staan wordt gebruikt voor de ‘Sticky Micky’, een single vineyard Late Harvest. Voor de droge variant wordt een maximale opbrengst van 11 ton/hectare aangehouden, maar voor de ‘Sticky’ is het altijd afwachten. Het is altijd de vraag of hij sowieso wel gemaakt kan worden. Voor de droge Sauvignon Blanc wordt trouwens ook wat fruit aangekocht van de buurman.Verder staat er pinot gris, een ras dat in Nieuw-Zeeland in opkomst is. Afgaande op de 2013 goed voor een heel elegant type wijn. Ook hier geldt een maximumopbrengst van 11 ton/hectare. Voor de pinot noir ligt die lager. Hiervoor is 7 ton/ hectare de limiet. Een nieuwkomer is de chardonnay. In december 2013 is die voor het eerste aangeplant, geënt op stokken sauvignon blanc.”
In deel 2: Aan het werk!
