De ÖTW (Österreichische Traditionsweingüter) is een vooraanstaande vereniging van Oostenrijkse wijnproducenten. De afgelopen jaren zijn de beste producenten uit Carnuntum en Wien ook toegetreden, maar het zwaartepunt ligt duidelijk in noordwestelijk Niederösterreich, in de gebieden Kamptal, Kremstal, Traisental en Wagram. In die gebieden zijn de beste individuele wijngaarden (Rieden) in goed kaart gebracht en geclassificeerd als Erste ÖTW Lage. De Wachau doet helaas (nog?) niet mee –de Vinea Wachau heeft haar eigen classificatie (Steinfeder-Federspiel-Smaragd en sinds kort ook Wachau DAC)–, maar er lijken kleine openingen in de stellingen te komen. Alleen (wijnen van) grüner veltliner en riesling komen in Kamptal, Kremstal, Traisental en Wagram in aanmerking voor Erste Lage, net als dat het de enige druivenrassen zijn die zijn toegestaan voor wijnen met de status DAC (Districtus Austriae Controllatus, het Oostenrijkse equivalent van AOC) van de genoemde gebieden.
2019 en 2018
Zoals ieder jaar, ook in dit door corona geplaagde 2020, organiseerde de ÖTW een primeurproeverij, gehouden begin september op het prachtige Schloss Grafenegg. Mijn favoriete Grüner Veltliners en Rieslings uit Kamptal, Kremstal, Traisental en Wagram vindt u hieronder. Het gaat vooral om wijnen uit 2019 maar ook uit 2018. De meeste producenten bieden nog steeds de recentste jaargang aan, maar sommige presenteren bewust wijnen die een jaar langer hebben kunnen rijpen.
2019 lijkt een uitstekend jaar voor Grüner Veltliner en Riesling. Het was net als 2018 een warme jaargang. Maar de opbrengsten waren minder ruim dan in 2018 (-12% in Neder-Oostenrijk) en het verloop van het groeiseizoen toch dermate anders dat het beter was voor de kwaliteit. Belangrijk was een koele en regenachtige maand mei, die de ontwikkeling remde en de waterreserves in de bodem op peil bracht na een droge winter en warme april. Daardoor kwamen de planten de warme en droge maanden juni en juli beter door dan in 2018, toen er serieuze droogtestress was, ook door extreme hittepieken die in 2019 uitbleven. Eind augustus werd het minder warm, met koele nachten, goed voor de aromatische ontwikkeling en de zuren. Richting en tijdens de oogst was het weer rustig. Uitzonderingen daargelaten, waren de meeste druiven midden oktober wel binnen voor de Erste Lagen wijnen. De wijnen hebben fruit, extract en genoeg zuren; de beste zijn heel precies en verfijnd.
Simpel Neder-Oostenrijks principe
Grüner veltliner heeft meer water en voeding nodig dan riesling, en houdt van kalk. En staat dus vooral aangeplant op wat rijkere bodems, zoals löss en kalkrijk conglomeraat. Riesling heeft een beetje stress nodig en geeft de beste resultaten op arme, stenige bodems, zoals die op Urgestein. Dat is een lokale verzamelnaam voor kristallijne gesteenten als echte gneis, paragneis (‘onechte’ gneis), amfiboliet en leisteen. Löss geeft doorgaans ronde wijnen met verpakte zuren, Urgestein nerveuze, slanke wijnen met directe zuren. Kijk op de site van de ÖTW voor alle wijngaarden en hun bodems/geologie.
Favoriete Grüner Veltliner Erste ÖTW Lage 2019 en late releases 2018 (17 punten en hoger)
Schloss Gobelsburg, Grüner Veltliner Kamptal DAC Kammern Ried Lamm 2018
mooi geel fruit, schoon en precies, mooie diepgang | prachtig intens, sappig maar droog, fijn zoutig, heel lang. 18 punten (Wijnimport J. Bart)
Loimer, Grüner Veltliner Kamptal DAC Langenlois Ried Loiserberg 2019
mooi fris en precies, wat reductie nog, grapefruit, peper, gave stijl | heerlijk intens, puur, heel mooie details, grote lengte op maar 12,5%, klasse. 18 punten (Résidence Wijnen/De Gouden Ton)
Hirsch, Grüner Veltliner Kamptal DAC Kammern Ried Renner 2019
prachtige geur, heel compleet, vrij open al, geel fruit, kruidige veldbloemen, peper, zoete amandelen | smaak ook prachtig, enerzijds rijk, maar totaal niet breed laat staan zoetig, meer zoutig, licht fenolisch, enorm lang. 17,5 punten (Grandi Vini)
Hirsch, Grüner Veltliner Kamptal DAC Kammern Ried Gaisberg 2019
fijne reductie nog, geel fruit, wat kruidige bloemen, ook wat peper | compact, heel goede balans van alle inhoudsstoffen, grote lengte. 17,5 punten (Grandi Vini)
Hirsch, Grüner Veltliner Kamptal DAC Kammern Ried Lamm 2019
compact, mooi fruit, rijp citrusfruit, wat abrikoos, amandelen, wilde kruiden | intens, mooi krachtig, zoutig, ook ietsje amandelspijs, fraaie bitters, lang. 17,5 punten (Grandi Vini)
Jurtschitsch, Grüner Veltliner Kamptal DAC Kammern Ried Lamm 2019
nog gesloten, puur, fijn citrusfruit, wat ananas, licht kruidig | slanker dan Hirsch, meer zuren, heel verfijnd en stijlvol. 17,5 punten (Karakter Wijnimport)
Jurtschitsch, Grüner Veltliner Kamptal DAC Langenlois Ried Loiserberg 2019
mooi intens, warme kruidigheid, bitter citrusfruit, iets abrikoos | fris, best slank, heel precies, prachtige stijl, mooie lengte. 17,5 punten (Karakter Wijnimport)
Jurtschitsch, Grüner Veltliner Kamptal DAC Langenlois Ried Käferberg 2019
vrij vol maar fris, beetje nougat, kruidig, citrus en perzik, alles beschaafd en precies | compact, heel goede balans, nog behoorlijk bescheiden wellicht, komt langzaam door. 17,5 punten (Karakter Wijnimport)
Schloss Gobelsburg, Grüner Veltliner Kamptal DAC Kammern Ried Grub 2019
net even anders dan Hirsch, iets meer citrusfruit, meer peper, elegant | heel fraai, subtiel haast, fijne zuren, nuances, erg mooi. 17,5 punten (Wijnimport J. Bart)
Nigl, Grüner Veltliner Kremstal DAC Senftenberg Ried Pellingen Privat 2019
compact, nog gesloten, geel fruit, stenen | mooi intens, zoet fruit, ook goede zuren, beduidende lengte. 17,5 punten (Ad Bibendum)
Malat, Grüner Veltliner Kremstal DAC Furth Ried Gottschelle 2019
mooi schoon, koel fruit, iets crèmig, kumquat | erg fijn, nauwelijks zuivel, iets nougat, genoeg zuren, fijne bitters, serieuze lengte. 17,5 punten (Lekker Sapje, Dynamic Wines)
Schloss Gobelsburg, Grüner Veltliner Kamptal DAC Kammern Ried Renner 2018
ook dit toont zich al prachtig, sappig geel fruit, fijne mineraliteit; compact, vrij rond maar fris en elegant, mooie lengte. 17 punten (Wijnimport J. Bart)
Fam. Proidl, Grüner Veltliner Kremstal DAC Senftenberg Ried Ehrenfels 2019
behoorlijk aromatisch, zoet fruit, gember, peper | rijp, rijk en sappig, toch fris, niet breed, wel puntje restzoet, flinke lengte. 17 punten (Winterberg Wijnen)
Fam. Proidl, Grüner Veltliner Kremstal DAC Senftenberg Ried Pellingen 2019
rijpe abrikoos, kweepeer, beetje acaciahoning, peper | zoetige aanzet, ook olieachtig, dan mooie zuren, fijne bitters, eigen stijl, kan geweldig ouderen. 17 punten (Winterberg Wijnen)
Loimer, Grüner Veltliner Kamptal DAC Langenlois Ried Käferberg 2018
intens, iets rokerig en reductief, spannend, geel fruit; tikje zuivel, ronde zuren, moet het hebben van textuur en structuur, fijn zoutig, lang. 17 punten (Résidence Wijnen/De Gouden Ton)
Hiedler, Grüner Veltliner Kamptal DAC Langenlois Ried Schenkenbichl 2019
rijpe grapefruit, wat vuursteen, nog gesloten, komt verfijnd over | nog jong, fijne stijl, wordt mooi. 17 punten (Anfors-Imperial)
Hirsch, Grüner Veltliner Kamptal DAC Kammern Ried Grub 2019
mooi fris, rijp citrusfruit, beetje nougat, wilde salie, energiek; compact, vrij rond maar niet romig, blijft precies, nu nog eendimensionaal, maar zal zich mooi ontvouwen. 17 punten (Grandi Vini)
Jurtschitsch, Grüner Veltliner Kamptal DAC Langenlois Ried Dechant 2019
citroencake, wat nougat, kruidige bloemen, ook citrus | fris, vrij zacht en mooi kruidig, als altijd prachtige expressie en balans, zelfs in jeugd. 17 punten (Karakter Wijnimport)
Bernhard Ott, Grüner Veltliner Wagram Feuersbrunn Ried Spiegel 2018
fris, verfijnd, citrusfruit, ook net rijpe perzik, groene kruiden; compact, fijne zuren, bitters, goede lengte. 17 punten (Pallas Wines)
Bernhard Ott, Grüner Veltliner Kamptal DAC Engabrunn Ried Stein 2018
heel precies, citrus, fijn bloemig en kruidig | mooi intens, fijne balans, zuren, zout, bitters, alles op zijn plek en in proportie. 17 punten (Pallas Wines)
Bernhard Ott, Grüner Veltliner Wagram Feuersbrunn Ried Rosenberg 2018
another level, mooi intens en expressief, kruidig en spicy, wit fruit; fijn sappig, fijne balans, vrij milde zuren, maar 2018. 17 punten (Pallas Wines)
Bründlmayer, Grüner Veltliner Kamptal DAC Kammern Ried Lamm 2019
Bourgondisch, wat perzik en citrus, ook kruidig, mooi fris | compact, tikje drogend, hout nog merkbaar, in ieder geval nog (veel) tijd geven. 17 punten (Anfors-Imperial)
Bründlmayer, Grüner Veltliner Kamptal DAC Langenlois Ried Käferberg 2019
licht reductief, nog gesloten, fijne stijl maar niet heel expressief | zet vrij licht in, dan toch kracht en intensiteit, erg goede zuren, flinke lengte. 17 punten (Anfors-Imperial)
Bründlmayer, Grüner Veltliner Kamptal DAC Langenlois Ried Spiegel Vincent 2018
rijp citrusfruit, perzik, wat zoete specerijen | mooie inhoud, best rond en iets crèmig, fijne bitters, goede zuren, goede lengte. 17 punten (Anfors-Imperial)
Mantlerhof, Grüner Veltliner Kremstal DAC Gedersdorf Ried Moosburgerin 2018
mooie geur, anders dan vele andere, wat bloemig, wat honing, kweepeer, rijpe grapefruit | iets ontwikkeling, milde zuren, licht olieachtig, fraaie bitters, origineel. 17 punten (Sanders Wijnkopers)
Markus Huber, Grüner Veltliner Traisental DAC Reichersdorf Ried Alte Setzen 2019
erg mooi, schoon, rijpe appel, wat citrus en perzik, alles beschaafd, iets spicy | zit goed in elkaar, mooie zuren, sap, bitters, goede lengte. 17 punten (Les Généreux)
Markus Huber, Grüner Veltliner Traisental DAC Getzersdorf Ried Berg 2019
fris, koel fruit, alcohol perfect ingeïntegreerd, nougat | mooie rondeur, verpakte zuren, goede lengte. 17 punten (Les Généreux)
Birgit Eichinger, Grüner Veltliner Kamptal DAC Straß Gaisberg 2019
nog gesloten, goed fruit, abrikoos, kruidig, amandelen | tikje fors en zoetig, maar veel druk en inhoud, ook lengte. 17 punten (o.a. Q-Vignes)
Stadt Krems, Grüner Veltliner Kremstal DAC Krems Ried Wachtberg 2019
intens en direct, vertrouwd, grapefruit, fijne reductie, witte perzik | mooi fris, intens, zoetzuur, ietsje veilig maar heel goed. 17 punten (Wijnkoperij Okhuysen)
Sepp Moser, Grüner Veltliner Kremstal DAC Rohrendorf Ried Gebling 2019
rijp citrusfruit, perzik, kruidig, beetje vuursteen | intens, fijne structuur, genoeg zuren, lengte, mooi. 17 punten (Les Généreux)
Geyerhof, Grüner Veltliner Kremstal DAC Oberfucha Ried Steinleithn 2018
zeer reductief, echt stinky | achter de sulfiden zit goed citrusfruit, mooie zuren, veel grip en lengte, maar die neus is echt lastig nu, tijd geven en vertrouwen op de toekomst. 17 punten (Pallas Wines)
Leth, Grüner Veltliner Wagram Fes am Wagram Ried Scheiben 2019
rijp geel fruit, ook citrus, wat reductie | heeft zeker inhoud en druk, goede bitters, genoeg zuren. 17 punten (Wijntransport)
(de overige 50 Grüner Veltliners scoorden 16,5 tot 15 punten)
Favoriete Riesling Erste ÖTW Lage 2019 en late releases 2018 (17 punten en hoger)
Hirsch, Riesling Kamptal DAC Zöbing Ried Heiligenstein 2019
schitterende geur, heel compleet, intens, geel fruit, iets nougat, kruidige veldbloemen | kippenvel, geweldige zuren, fraaie bitters, zeer lang. 18 punten (Grandi Vini)
Fam. Proidl, Riesling Kremstal DAC Senftenberg Ried Hochäcker 2019
heel gaaf, iets zoet-fruitiger dan Nigl, past perfect | je voelt meteen dat dit goed kan ouderen, maar het is nu ook al heerkijk, intens, grip, zuren, bitters, grote lengte. 18 punten (Winterberg Wijnen)
Jurtschitsch, Riesling Kamptal DAC Zöbing Ried Heiligenstein Alte Reben 2019
iets gesloten, veel diepte, mooi bloemig, kruidig en aards | mega goed, zeer intens, grote spanning, grote lengte. 17,5 punten (Karakter Wijnimport)
Bründlmayer, Riesling Kamptal DAC Zöbing Ried Heiligenstein Alte Reben 2019
heel puur, iets gesloten nog, citrus, groene appel, licht aards | heeft echt intensiteit en diepgang, moet geweldig perceel zijn, prachtige wijn. 17,5 punten (Anfors-Imperial)
Loimer, Riesling Kamptal DAC Zöbing Ried Heiligenstein 2018
eigentijds, jaartje meer rijping, bitter citrusfruit, ook floraal en noten | erg goed, slank maar intens en precies, beetje Gut Hermannsberg stijl, fraai. 17,5 punten (Résidence Wijnen/De Gouden Ton)
Schloss Gobelsburg, Riesling Kamptal DAC Zöbing Ried Heiligenstein 2018
prachtige geur, Gobelsburg heeft duidelijke huisstijl maar wel een heel mooie, niet geforceerde en pure | ananas, ander geel fruit, iets kruidig; iets rond en crèmig maar heel precies en genuanceerd, fijne zuren, flinke lengte. 17,5 punten (J. Bart)
Hirsch, Riesling Kamptal DAC Zöbing Ried Gaisberg 2019
gesloten nog, citrus, steenfruit, wilde kruiden, aards | intens, compact, heeft echt corps en punch, balans, lengte. 17,5 punten (Grandi Vini)
Nigl, Riesling Kremstal DAC Senftenberg Ried Hochäcker Privat 2019
bijzondere fraaie geur, verfijnd, groen en geel rieslingfruit, floraal en mineraal | slank, fris, precies, mooi droog. 17,5 punten (Ad Bibendum)
Hiedler, Riesling Kamptal DAC Zöbing Ried Heiligenstein 2019
mooie geur, geel fruit, verfijnd, jong maar niet snoeperig, fijn kruidig | heeft zekere kracht, niet het volle van vroeger is echt weg, compact, precies, mooi. 17,5 punten (Anfors-Imperial)
Fam. Proidl, Riesling Kremstal DAC Senftenberg Ried Ehrenfels 2019
groen en geel rieslingfruit, natte stenen, kruiden, zuiver | prachtig intens, klassiek zoetzuur, flinke spanning en lengte. 17 punten (Winterberg Wijnen)
Fam. Proidl, Riesling Kremstal DAC Senftenberg Ried Pfeningberg 2019
citrusfruit, ook wat perzik, natte stenen, heel getypeerd en goed | heel intens, prachtige zuren, grote lengte. 17 punten (Winterberg Wijnen)
Malat, Riesling Kremstal DAC Stein Ried Pfaffenberg 2019
kumquat, rode appel, iets zuivel, citrusfruit | geur is wellicht niet wat je verwacht, maar smaak is mooi, duidelijk malo, maar ook zuren, bitters en grote lengte. 17 punten (Lekker Sapje, Dynamic Wines)
Malat, Riesling Kremstal DAC Palt Ried Steinbühel 2019
mooie geur, licht Bourgondisch, zuiver, kweepeer, citrusfruit, iets crèmig | fijne textuur, licht romig, fijne zuren en bitters. 17 punten (Lekker Sapje, Dynamic Wines)
Geyerhof, Riesling Kremstal DAC Hollenburg Ried Goldberg 2018
jaartje ouder, wat zuivel, beurse appel, kweepeer, naturel, rieslingfruit verliest iets focus | smaak is goed, licht crèmig, fijne bitters en zuren, flinke lengte. 17 punten (Pallas Wines)
Schloss Gobelsburg, Riesling Kamptal DAC Zöbing Ried Gaisberg 2019
fijne rieslinggeur, wat citroen, perzik, licht aards, bloemig en kruidig, alles zuiver en subtiel | sappig, mooi droog, fijn fruitzoet, goede lengte. 17 punten (Wijnimport J. Bart)
Mantlerhof, Riesling Kremstal DAC Gedersdorf Ried Steingraben 2018
prachtig, klassiek, kruidig en floraal, zoete perzik, maar heel beschaafd | klein beetje ontwikkeling, rond maar genoeg spanning, heerlijk ongedwongen. 17 punten (Sanders)
Jurtschitsch, Riesling Kamptal DAC Zöbing Ried Heiligenstein 2019
ook mooi, geel fruit, compact, iets aards en kruidig | mooi intens, goede zuren, heel fris en haast slank, maar goede lengte. 17 punten (Karakter Wijnimport)
Jurtschitsch, Riesling Kamptal DAC Langenlois Ried Loiserberg 2019
mooi, citrus, perzik, beschaafd, licht aards en kruidig | compact, nog gesloten, mooi droog, goede lengte. 17 punten (Karakter Wijnimport)
Loimer, Riesling Kamptal DAC Langenlois Ried Loiserberg 2019
gewoon 2019, maakt vergelijking eerlijk | mooie geur, fijn fruitig, floraal, beetje stenen | slank maar krachtig, heel precies, droog en lang. 17 punten (Résidence Wijnen/De Gouden Ton)
Loimer, Riesling Kamptal DAC Langenlois Ried Seeberg 2018
ietsje meer ontwikkeling, mooie geur, genuanceerd, geel fruit, citrus, wat fenolisch en aards | mooi intens en puristisch, droog, eigentijds. 17 punten (Résidence Wijnen/De Gouden Ton)
Topf, Riesling Kamptal DAC Zöbing Ried Heiligenstein M 2019
wat meer ingetogen, gesloten nog | vrij vol, serieuze diepgang, geeft zich nog niet maar wordt heel goed. 17 punten (Wine & Spirits)
(de overige 48 Rieslings scoorden 16,5 tot 15 punten)
Tekst en foto’s: Lars Daniëls MV
