De omgeving laat zich nog het beste omschrijven als een soort maanlandschap. Zwartgeblakerd, kale stammen, overal waar je kijkt. We bezoeken Château de Caraguilhes, een van de châteaux die door ons zijn geselecteerd voor een bezoek, na een blinde proeverij in de streek, afgelopen juni. We komen hier dus niet als ramptoeristen, maar ‘gewoon’ om een artikel over de Corbières voor te bereiden. Ramptoeristen overigens genoeg, soms zelfs gewapend met grote telelenzen, zo krijgen we hier te horen.
Maar ondertussen kun je natuurlijk niet heen om de waanzinnige brand die de streek een paar maanden geleden trof, waarbij het château en de meeste wijngaarden op een wonderbaarlijke manier gespaard zijn gebleven. Heel anders ging het rond het nabijgelegen dorp, Saint-Laurent-de-la Cabrerisse, waar tientallen wijnboeren alles verloren. Het château was een aantal dagen geëvacueerd en de brandweer stond er permanent, dagenlang, om de brand hier onder controle te houden.
De laatste druiven komen binnen. Tijd om de schade vast te stellen. Weliswaar zijn vrijwel geen wijngaarden verloren gegaan, maar de enorme rookontwikkeling heeft de druiven niet onberoerd gelaten. Tegenwoordig is goed met analyses vast te stellen in hoeverre rookaroma’s in de wijn zitten. Die zijn er wel, maar uiteindelijk lijkt het mee te vallen. We lopen door de wijngaarden met Etienne Besancenot, gérant van het château en sinds april dit jaar ook president van de cru Boutenac.
Tussen de zwartgeblakerde bossen zien de wijngaarden er nog redelijk ongeschonden uit. Van de stokken die dicht bij het vuur stonden, zijn de bladeren verbrand. Maar je ziet dat veel stokken al weer uitgelopen zijn, met groen blad tussen de bruine, verbrande bladeren. ‘Gelukkig zijn de stokken hier niet dood, goed dat te zien.’
Het is opmerkelijk om te zien hoe positief Etienne met de ramp omgaat. ‘Voor ons was deze brand een moment om na te denken wat we moeten veranderen, wat er beter kan.’ Zo bedacht hij dat zich tussen de heuvels van het domein dammen bevinden, waar eigenlijk nooit iets mee werd gedaan. Etienne kwam tot het inzicht dat hier water in kan worden opgeslagen voor moment van droogte, en om meer biodiversiteit te creëren. Onlangs schreef ik hier al eens dat het me verbaasde dat wijnboeren in Zuid-Afrika alles doen om hun eigen water op te vangen, maar dat dit in een land als Frankrijk niet gebruikelijk is. Er is een ramp als deze nodig om er voor te zorgen dat zaken veranderen en dat wijnproducenten hun verantwoordelijkheid nemen. ‘De brand heeft voor ons gewerkt als een kalysator’, zegt Etienne. ‘We zijn nog meer gaan nadenken over maatregelen en veranderingen, om ons aan te passen aan de klimaatverandering. We hebben jaar na jaar alleen maar problemen. Meeldauw, in ’21 zelfs nachtvorst, droogte in ’23 en ’24, dit jaar de enorme brand. We kunnen alleen verder door ons aan te passen. Zie je die verbrande bomen daar ? Dat is een mooie noordhelling om wit aan te planten. De bomen zijn toch verloren, dus dit is het goede moment.’
Mensen zijn bijzondere wezens. Zelfs na een grote ramp als de enorme brand in de Corbières zijn ze in staat om vooruit te kijken, en niet bij de pakken neer te zitten. De passie voor het product, voor de wijn overwint veel. En dat is prachtig om te zien.
Ronald de Groot, hoofdredacteur.
