Overpeinzingen: Nederlandse wijn: ‘gewoon’ goed

Het is al weer een tijdje geleden dat we voor een diner aanschoven bij De Kas, een fijn restaurant bij ons om de hoek. Sinds de chefs het hebben overgenomen heeft het een constant hoog niveau. Maar daar gaat het natuurlijk niet over. Wel dat we bij het diner met enorm veel plezier een heerlijke Auxerrois dronken van het Wijngoed Thorn, en ook nog eens voor een leuke prijs. Want De Kas is goed, maar ze weten daar ook van prijzen. Hoe dan ook, dit is precies het moment waarop je Nederlandse wijn zou moeten tegenkomen. ‘Gewoon’ in het lokale restaurant om de hoek, als een fijn lokaal, betaalbaar alternatief tussen alle wijnen uit verre of minder verre landen.

Ooit sprak ik daarover op de Apostelhoeve met Mathieu Hulst. Hij wilde zich al heel snel losmaken van het idee dat Nederlandse wijn verkocht zou worden als een soort curiosum. Een wijn die je alleen maar koopt ómdat hij Nederlands is, maar die je eigenlijk niet ziet als volwaardig ten opzichte van wijnen van elders. Een wijn als curiosum is leuk, maar op lange termijn niet houdbaar. Je verkoopt hem een keertje, en dan is de lol er af. Een goed product voor een goede prijs, dat kan concurreren met wijnen van elders, dat moest zijn wijn zijn.

Op dit moment zie je dat de topdomeinen in Nederland deze status ook hebben bereikt. Ze hebben genoeg schaalgrootte en ook know-how om goede wijnen te maken voor een goede prijs. Dat is ook een van de redenen dat we in Perswijn zijn begonnen met een serie over Nederlandse wijndomeinen. Ze verdienen het om even aandacht te krijgen, net zo goed als de wijnproducenten in het buitenland die we bezoeken.

Hoe ‘gewoon’ Nederlandse wijnbouw is geworden, bewees mijn bezoek aan Harry Vorsselen van Wijngoed Thorn, voor de uitgave van Perswijn die eind van de week verschijnt. Een jaar of vijftig geleden, toen de eerste wijngaarden werden aangeplant, was het een uitdaging om te kijken welke druiven geschikt waren om nog op tijd rijp te worden. Met de klimaatopwarming is de situatie nu heel anders. Harry Vorsselen: ‘Het is niet meer zo dat je hier in de Maasvallei in de warme jaren de beste wijnen maakt. In 2019 is tijdens een hittegolf een deel van de druiven in de hitte zelfs verbrand aan de stokken. Sindsdien kijken we erg uit met het weghalen van het blad aan de zonkant, bedoeld om de druiven beter te laten rijpen. Een wijn van een druif als auxerrois is het mooist als hij niet te machtig is, en mooie zuren heeft. Dus moet je tegenwoordig opletten dat je hem op tijd oogst, zo warm is het inmiddels geworden. We hebben zelfs een oogstmachine om exact op het juiste moment te kunnen oogsten. Zelfs de pinot noir wordt in warme jaren eerder rijp dan me lief is, hij heeft gewoon tijd nodig om goed te rijpen. De mooiste jaren hebben een koele, droge herfst’.

Er zijn tegenwoordig zelfs producenten die chenin blanc en viognier aanplanten, druiven die van nature in meer zuidelijke gebieden staan. Dat komt door de opwarming, natuurlijk, maar er is ook steeds meer kennis waar je bepaalde druiven het beste aan kunt planten en hoe ze verzorgd moeten worden. Daarmee professionaliseert de wijnbouw in ons land steeds verder. De beste bedrijven zijn ook flink van omvang, waardoor ze efficiënter kunnen werken en meer kunnen investeren, wat weer helpt om toekomstbestendig te worden. Een gunstige ontwikkeling.

Dat restaurants als De Kas wijnen van Wijngoed Thorn op de kaart zetten, is daarbij een mooi succes. En dat geldt ook voor wijnen van andere domeinen, uiteraard. Maar het maakt de situatie ook weer anders, want het schept ook verplichtingen. Restaurants willen hun wijnkaart niet graag veranderen. Dus als een wijn op is, omdat hij goed verkoopt, ontstaat de roep om de volgende oogst snel te bottelen. Een roep waaraan Harry Vorsselen niet graag gehoor geeft, want hij vindt dat dit niet overhaast moet gebeuren. Zo ‘gewoon’ is de Nederlandse wijnproductie inmiddels geworden. Mooi om te zien.

Ronald de Groot