Dit is wellicht het meest fascinerend stukje van de Nahe, met spectaculaire rotsformaties, heerlijke vergezichten en een opeenvolging van beroemde wijngaarden. Topdomeinen Dönnhoff en Gut Hermannsberg liggen bovendien zomaar op je wandelroute.
Er zijn vele mogelijkheden om een wijnregio te ontdekken. Geef mij maar de wijze met de wandelschoenen en rugzak. Zeker in een wildromantisch gebied zoals de Nahe raak je nooit uitgekeken. Meer nog, hier wijnwandelen wakkert je nieuwsgierigheid en je respect voor de wijnen nog meer aan.
Vandaag is de Nahe één van de boeiendste wijnregio’s van Duitsland. In een nog niet gek lang verleden was dat even anders. De reputatie kon niet aanknopen met die van de Moezel en de Rijn. Tot 1971 kwamen vele wijnen zelfs als Rheinweine op de markt, ter bevorderding van de verkoop. Dat was uiteraard nefast voor de eigen identiteit. In 1971 werd de Nahe officieel vastgelegd en kon het beginnen bouwen aan een echte reputatie. Er waren wel een aantal protagonisten, maar die zorgden in de eerste plaats voor een eigen faam, eerder dan voor een algemene ondersteuning van het gebied. Vandaag is de Nahe een speeltuin van talent en topwijnen. Mede dankzij de enorme geologische diversiteit en de vele microklimaten zijn de stijlverschillen groot.
De Nahe is 120 km lang en vloeit gedurende 60 km door de wijnregio. De zelf uitgestippelde en beschreven wijnwandeling bevindt zich in de mittlere Nahe: een landschappelijk en geologisch pareltje. Vulkanische gesteenten (porfier, melafier) uit het Rotliegendes (300-260 miljoen jaar geleden) wisselen zich af met leisteen. Wat nu niet op het programma staat is de Lemberg, met 422 m de hoogste puist in het gebied, op elk moment in het vizier tijdens de route. Op deze vulkanische kegel kan je eveneens schitterend wandelen: langs een mystiek meertje (Silbersee), soms zelfs via alpiene paden. De voormalige kwikmijn Schmittenstollen is fraai om te bezoeken. Hier vind je meer informatie over de Nahe.
Voor onze wandeling parkeren we de wagen aan (1) Camping Nahetal. Nederlanders Bob en Foekje runnen deze mooi gelegen camping. Ik overnachtte er al vaak in m’n VW busje. Onze geliefde plaats is perceel 39, rustig verscholen tussen het groen, met een eigen kampvuur en zicht op de Schlossböckelheimer Felsenberg. Mooier wordt het niet op een zwoele zomeravond. Het enige wat je even doet opkijken van je glas wijn is de trein die af en toe langs de rotsen van de Felsenberg dendert.
Nog voor je goed en wel vertrokken bent passeer je het beroemde topdomein (2) Weingut Dönnhoff. Je zou een bezoek op het einde van de wandeling kunnen inplannen, want hier treed je het walhalla van grote Naheriesling binnen. Helmut Dönnhoff heeft een belangrijk aandeel in het op de wereldkaart zetten van de Nahe als wijnbouwregio. Omwille van de lage prijzen van steile percelen in de jaren 1980 breidde hij zijn areaal van topwijngaarden uit. Zijn zoon Cornelius, de huidige wijnmaker, is geen spatje minder ambitieus, integendeel. Riesling is dominant bij Dönnhoff, een constante bij quasi alle domeinen hier. Tien van hun percelen zijn geklasseerd als Grosse Lage. Dit domein is wereld wijnerfgoed.
Wanneer je iets verder via de (3) Luitpoldbrug de Nahe oversteekt overvalt je meteen een nostalgisch gevoel. De kasseien (kinderkopjes) maken het plaatje compleet. Deze zandstenen brug werd gebouwd in 1889 in opdracht van de Beierse prins-regent Luitpold en verbond het Beierse met het Pruisische rijk. Zo werden de handelshuizen in Bad Kreuznach voor de wijnbouwers vlotter bereikbaar.
Via een smal wandelpad door struikgewas loop je parallel aan de (4) Oberhäuser Brücke. Dat is meteen een wijngaard van formaat, in monopoliebezit van Weingut Dönnhoff. De hier geproduceerde Grosses Gewächs is enkel verkrijgbaar via de jaarlijkse wijnveiling van VDP in Bad Kreuznach. Slechts 1,1 ha telt dit perceel, maar het beschutte microklimaat vlakbij de rivier zorgt voor een vroege bloei waardoor de vegetatietijd lang kan verlopen. Grijze leisteen met een toplaag van loessleem behoedt de stokken van droogtestress. Dit is voor Dönnhoff de locatie waar ze, indien het jaar het toelaat, hun Eiswein oogsten.
Via een tunneltje onder de spoorweg kom je in de volgende topwijngaard, de (5) Schlossböckelheimer Kupfergrube. Met bijna 16 ha is dit perceel een stuk groter, tussen de laagst gelegen en de hoogst gelegen ranken zit 130 m verschil. Het bijzondere is dat deze wijngaard pas begin de 20ste eeuw werd aangelegd. Om de flanken van deze voormalige kopermijn te ontmantelen moesten gevangen noeste arbeid leveren. De Pruisen hadden het project aangevat een voorbeelddomein op te richten, als ondersteunend instituut voor de regio. Wat nu Gut Hermannsberg is, was toen het Pruisische Staatsdomein. De steile hellingen liggen bezaaid met vulkanisch porfier en melafier. Domeinen zoals Gut Hermannsberg, Schäfer-Fröhlich en Dr. Crusius maken hier enkele van hun beste Rieslings.
Een ommetje naar dat voormalig Pruisisch domein mag uiteraard niet ontbreken. (6) Gut Hermannsberg is een must om te bezoeken. Lars Daniëls MV beschreef dit geweldige domein in PERSWIJN #7 2021. Het voormalige Staatsdomein werd in 1998 geprivatiseerd, initieel in handen van de familie Maurer die er flink wat geld investeerde. Het is pas onder de huidige eigenaars, Jens Riedel en Dr. Christine Dinse, dat het domein een ware revival kent. Wijnmaker Karsten Peter weet hoe hij de 30 ha Grosse Lagen moet aanpakken en brengt een indrukwekkend scala aan toprieslings op fles. Ontdek de wijnen in de mooie vinotheek, maar loop ook even door naar het platvorm achter het proeflokaal.
Aan je voeten ligt de beschutte (7) Niederhäuser Hermannsberg, in monopoliebezit van Gut Hermannsberg. In de 5,5 ha grote wijngaard ligt een mix van leisteen en aangevoerde melafier uit de Kupfergrube. Ook dit perceel werd aangelegd in de beginperiode van het Pruisische Staatsdomein. Het zicht vanaf hier is ontzettend mooi. In het dal kabbelt de Nahe, links piekt de Lemberg.
Gut Hermannsberg huisvest bovendien een van de mooiste boetiekhotels van Rijnland-Palts en in het weekend kan je genieten van fijne spijzen. Voor de passant is er overdag een kaart met regionale gerechten, ’s avonds wordt het fine dining. Wanneer je geluk hebt kan je je maaltijd begeleiden door een glas decennia oude Riesling uit de schatkamer van het domein.
Via de voet van de (8) Niederhäuser Steinberg, Grosse Lage met een lichter gekleurde bodem van porfiriet en leem, doorkruis je de Kupfergrube. Op punt (9) is het even oppassen. Een steil stukje terraswijngaard maakt een abrupt einde aan de weg. Heb je geen hoogtevrees, maak dan een ommetje via de trappen naar boven en nadien via de terrassen naar het lager gelegen wandelpad. Minder avontuurlijkere wandelaars kiezen onmiddellijk de trappen links naar beneden.
Wat nu volgt is één van de spectaculairste stukjes aan de Nahe. De ranken in de (10) Schlossböckelheimer Felsenberg schuren tegen een imposant massief: een vulkanische rots met een mix van profier en melafier. Ondanks de smalle strook is er een hoogteverschil van bijna 100 meter. Verdere uitleg over de steilte is overbodig. Van riesling wordt hier weergaloze wijn gemaakt. Mineraliteit, vuursteen en koel fruit zit gebald in machtige Riesling met groot bewaarpotentieel. Wie wil kan zich een weg banen door het struikgewas naar het (11) Felsentürmchen. Wie het etiket van de Felsenberg Grosses Gewächs van Weingut Dönnhoff kent zal de tekening van de toren herkennen.
Enkele (12) tientallen trappen brengen je naar het bovenste gedeelte van de Felsenberg en met een heerlijk panorama in het vizier is het nu volop genieten. Via de bovenste gedeelten van de Kupfergrube en het hinterland met enkele weiden begroet je de eerste percelen van de (13) Niederhäuser Klamm. Dit is één van de steilste wijngaarden van de Nahe. De stokken wortelen diep in carboon-leisteen en porfiriet.
Hoe indrukwekkend de Klamm wel is, merk je vanaf het (14) mooiste wijnzicht van de Nahe 2020. Elke vier jaar gaat het Duits Wijninstituut op zoek naar de fraaiste wijnpanorama’s in een wijnbouwgebied. Een koperkleurige stèle en een strategisch geplaatste rustbank nodigen uit tot een langere pauze.
De wandeling zit er bijna op, de passage langs de (15) Niederhäuser Hermannshöhle vormt een perfect slotstuk. Op de bodems van leisteen, porfier en kalksteen maakt Weingut Dönnhof zijn beroemdste Grosses Gewächs, maar vergeet ook de versies van Weingut Jakob Schneider niet. Prijskwaliteit zijn die laatste subliem. Deze twee domeinen bezitten samen nagenoeg heel de Hermannshöhle.
Je aansterken kan in het restaurant (16) Hermannshöhle Weck. In een voormalig boothuis wordt een uitstekende keuken geserveerd. De prachtige wijnkaart en de mooie setting naast de Nahe krijg je er zo bij. Ik was er meermaals en werd nog nooit teleurgesteld. Een geliefd adres, reserveren is aangeraden. Via de Luitpoldbrug bereik je je wagen naast Camping Nahetal.
Gerd Brabant
Praktisch:
9,7 km
287 hoogtemeters
3u zonder pauze
Startplaats: Camping Nahetal, Bahnhofstrasse 38, 55585 Oberhausen an der Nahe
GPX met aangeduide waypoints: download hier
Deze route is zelf uitgestippeld, daarom niet bewegwijzerd.
Overnachten & eten:
Hermannshöhle Weck
Niederhäuser Hermannshöhle 1
55585 Niederhausen
Tel.:+49 (0)6758 6486
info@hermannshoehle-weck.de
www.hermannshoehle-weck.de
Gut Hermannsberg
55585 Niederhausen
Tel.: +49 (0)6758 92500
info@gut-hermannsberg.de
www.gut-hermannsberg.de
Camping:
Camping Nahetal
Bahnhofstrasse 38
55585 Oberhausen an der Nahe
Tel.: +49 (0)6755 96001
contact@camping-nahetal.de
www.camping-nahetal.de
Wijndomeinen op de wandelroute:
Weingut Dönnhoff – www.doennhoff.com
Gut Hermannsberg – www.gut-hermannsberg.de
Wijndomeinen in de buurt:
Weingut Jakob Schneider – www.schneider-wein.com
Weingut Gabelmann – www.weingutgabelmann.de
