Op het moment dat u dit leest, ben ik op reis in het grensgebied van Noord-Italië en Slovenië. Eten in Italië, slapen in Slovenië, zoiets. Op zich bijzonder: gisteren was mijn eerste vliegreis sinds 22 maart vorig jaar. En toch wel minder ontspannen. Alle QR-codes moeten kloppen, formulieren ingevuld, de juiste mondkapjes mee, van die dingen. Maar ondanks alles toch mooi dat er weer gereisd kan worden, mede dankzij de vaccinaties. Dat maakt het leven toch weer wat gemakkelijker.
Ik ben op reis met collega Paul Balke, die ook het programma heeft gemaakt. Nou ja, programma. Er gaat iets gebeuren, maar Paul Balke is iemand die je tot op het laatste moment blijft bestoken met mails en whatsapp-berichten die een wijziging van de plannen aankondigen. Hij heeft zo zijn verdiensten, maar hij is ook een licht chaotische persoon, om het mild uit te drukken. Wijlen René van Heusden riep op een gegeven moment wanhopig dat hij nooit meer met hem op reis wilde. Ach, het is niet anders. Gelukkig kan ik een zekere mate van chaos wel verdragen, anders zou ik er niet aan beginnen.
Doel van de reis: een bijlage maken over de wijngebieden hier, op de plek waar de wijnstreken van Italië, Slovenië en Kroatië in elkaar overlopen, met overal dezelfde druiven, of druiven die op zijn minst aan elkaar verwant zijn. Paul Balke is een groot kenner van de streek – dat is dan weer zijn verdienste. Hij heeft er onlangs zelfs een boek over geschreven: ‘North Adriatic’. Ik zou het hem niet nadoen. Het boek gaat over wijngebieden die ooit allemaal in Oostenrijk lagen, maar in 1947 van elkaar werden gescheiden, toen een deel van de streek bij Joegoslavië werd getrokken, en de rest bij Italië bleef. Met name de streek Collio/Brda (de Sloveense naam) werd ruw uiteengerukt. Een lichte versie van het IJzeren Gordijn scheidde buren, families en wijngoederen in één klap van elkaar. Sinds het uiteenvallen van Joegoslavië en het toetreden van Slovenië tot de EU en de Schengen-zone is de situatie weer enigszins zoals hij vroeger was. Maar de appellations zijn vooralsnog gescheiden gebleven.
In het boek komt deze geschiedenis uitgebreid aan bod, en natuurlijk alle wijnen en druiven die de gebieden ‘verenigen’. Denk aan druiven als ribolla gialla/rebula of malvasia. Wat je er ook van vindt, het zijn fascinerende wijnstreken, waar bijzondere wijnen worden gemaakt. Balke schrijft er met veel passie over. Hij is altijd een man met een missie, die zijn mening niet onder stoelen of banken steekt. Zo vindt hij eigenlijk dat Collio moet worden herenigd met Brda, om weer één wijnstreek te worden. Hij begrijpt wel dat sommige Italianen daar niet op zitten te wachten, omdat Collio heel beroemd is, maar hij wordt toch wel een beetje ongeduldig. Zo kun je sommigen ook tegen de haren instrijken. Jammer dan. Een ander stokpaardje van Balke is dat wijnen van één druif niet zo interessant zijn. Nou ja, misschien van nebbiolo of pinot noir, maar met die druiven houdt het wel zo’n beetje op. Hij is een soort kruisvaarder tegen eendruifswijnen. Ach, best sympathiek, maar ja, die lastige consument, die blijft er maar om vragen.
Door zijn vasthoudendheid gaan er deuren voor hem open, die voor anderen gesloten blijven. En anders trapt hij ze gewoon in. Tegelijk gaan er voor mij ook weer deuren open, die voor hem gesloten zouden blijven, door zijn ‘geëngageerde’ opstelling. Dus dat is een goede combinatie. Hoe dan ook, het belooft een interessante en leerzame reis te worden. Hoe chaotisch ook. Zijn boek is van harte aanbevolen.
Ronald de Groot
