Op een zelfs naar Nederlandse begrippen bijzonder sombere januarizondag vierde Brand Wijnimport in Leiden zijn 40-jarig bestaan. Op stralende wijze, met een hartverwarmende proeverij van Italiaanse topwijnen en een lunch waarbij de reclamemakers van Bertolli hun vingers zouden aflikken wat betreft ‘authentiek Italiaanse’ convivialità.
Met de gasten aan lange tafels, gerechten zonder poespas van de Italiaanse kokkin Antonella Barbella en volop wijnen van drie producenten van het eerste uur. Die waren vertegenwoordigd door Valter Fissore namens Elvio Cogno (Barolo), Paolo De Marchi namens zowel Isole e Olena (Chianti Classico) als Proprietà Sperino (Lessona) en Serena Contini Bonacossi voor Tenuta di Capezzana (Carmignano). De uitnodiging beloofde taferelen die aan Federico Fellini zouden doen denken – La dolce vita? –, maar ik houd het liever op Ettore Scola. Het was wat mij betreft namelijk Una giornata particolare. Met in de hoofdrol, bescheiden als altijd, de man die door zijn Italiaanse relaties aangesproken wordt als ‘Wiep’.
Alleen voor (echte) liefhebbers
Brand Wijnimport is een wijnhandel waarvan er op zijn zachtst gezegd geen dertien in een dozijn gaan. Het bedrijf ademt namelijk een bijna niet-commerciële sfeer. Sterker nog, menigeen die voor het eerst bij oprichter en naamgever Huib Brand in de winkel kwam, kreeg wel eens de indruk dat hij zijn wijnen eigenlijk met een zekere tegenzin verkocht en zijn flessen – wegens doorgaans ernstig lekker – liever voor zichzelf hield. Om ze te koesteren. Ik zelf durfde het begin jaren ’80 niet eens aan om naar binnen te gaan in Huibs eerste zaakje aan de Leidse Kloksteeg. Had ik toen maar beter geweten wie die ietwat mysterieus ogende man was…Wie zich niet liet afschrikken, kwam uiteindelijk in aanraking met prachtige Italiaanse wijnen en een bedrijf zonder flauwekul, maar wel met een hoog liefhebbers-onder-elkaar-gehalte. Beschaafd. Zo is het nog steeds. Heerlijk anders, maar daarom ook nog altijd iets te onbekend in Nederwijnland. Bij restaurateurs en sommeliers bijvoorbeeld. Wegens té bescheiden en ingetogen? Aan de jonge garde om daar wat aan te gaan doen.
Leids instituut
Brand Wijnimport werd eind 1975 officieel opgericht. Als een uit de hand gelopen liefhebberij en nog zonder nadrukkelijke specialisatie in Italië. Voor la storia citeer ik graag de tekst van Huib Brand zelf in het programmaboekje voor zijn jubileumevenement: alleen de koppen zijn van mij. Voor alle duidelijkheid: het Brandverhaal speelt zich af in Leiden – voor Huib kennelijk zo’n vanzelfsprekendheid dat hij dat nergens expliciet in zijn tekst heeft aangegeven. Maar ach, Brand Wijnimport hoort nu eenmaal bij de sleutelstad als 3 oktober met haring en wittebrood, de oudste universiteit van Nederland, korenmolen De Valk en zaagmolen De Heesterboom. Aan de voet van die laatste bevindt zich tegenwoordig de winkel.
Beginjaren
“Omstreeks 1970, ik was tegen de dertig, was ik langzamerhand uitgekeken op bier en begon ik wijn lekker en interessant te vinden. Die interesse leidde al gauw tot reisjes naar wijngebieden; samen met Pauline Donkersloot bezocht ik Bourgogne en andere gebieden in Frankrijk en vervolgens ook in Italië. Door ons werk in het onderwijs hadden we daarvoor alle tijd in de lange vakanties. Natuurlijk gebeurde het onvermijdelijke: we namen wijn mee naar huis, soms ook voor vrienden. Toen het er in 1975 op leek dat ik wijn zou gaan leveren aan een groothandel, liet ik in december 1975 Brand Wijnimport inschrijven bij de Kamer van Koophandel. Van de leveringen aan die groothandel is nooit iets gekomen, het bleef bij kleinschalige verkoop aan een vriendenkring, die wel geleidelijk groeide.
De verkoopformule was die van een postorderbedrijf, ik verzond nieuwsbrieven zoals tot nu toe gebeurt. Vanaf 1981 lagen de wijnen, geïmporteerd uit Frankrijk, Italië en Spanje, te koop in een winkeltje aan de Kloksteeg, een paar jaar later in een pakhuis aan de Sint Jacobsgracht.”
Toscane
“In 1983 had ik een belangrijke ontmoeting. Paolo de [sic] Marchi van Isole e Olena in Chianti was bij een presentatie in het Hilton Hotel in Amsterdam, nota bene van Piemontese wijnen. Hij was meegekomen met een vriend uit Barolo. In zijn hotelkamer gingen we stiekem zijn Chianti proeven. Hetzelfde jaar zocht ik hem op in Toscane. Dat was het begin van een lange reeks bezoeken aan Isole. Er was eenvoudige woonruimte over en we brachten er al gauw alle vakanties door. Ik ging mij verdiepen in Toscaanse wijn en Pauline begon vakantiewoningen op wijngoederen te verhuren. Het was de begintijd van het agriturismo. In 1988 verliet ik het onderwijs, in 1991 verscheen mijn boek over de wijnen van Toscane.”
Concubinaat
“Een grote verandering was de verhuizing van de Jacobsgracht naar de Haagweg. In de oude houtloods waar Jaap en Willem Noordman in 1934 hun wijnhandel waren begonnen, was ruimte over die ik kon huren, met als afspraak dat ik alleen Italiaanse wijn zou aanbieden. Noordman hield de rest van de wereld. Dit ongebruikelijke concubinaat van twee wijnhandels onder één dak heeft tot nu toe standgehouden. In 2002 kwam Joris Kleijs, zoon van de eigenaar van Noordman [de markante Anton ‘waarom doe ik dit?’ Kleijs, RvH], mij assisteren. Vanaf het begin toonde hij een grote interesse in Italiaanse wijnen en ging hij mee op inkoopreizen.In 2006 werd Brand Wijnimport een vennootschap met Joris als medevennoot. Al gauw had hij de hele dagelijkse leiding, zeker sinds in 2007 de oude houtloods was gesloopt en wij verhuisd waren naar het huidige adres, bij de molen. Natuurlijk zijn er dingen veranderd, maar wat is er ook veel gebleven; leveranciers van uitstekende wijnen als Cogno, Isole en Capezzana en veel trouwe, waarderende klanten.”
Stijl
Graag wil ik nog iets kwijt over Huib persoonlijk. Ik ken weinig handelaren met een vergelijkbare bescheidenheid en terughoudendheid als het gaat om (zelf)promotie. Dat is zeldzaam geworden in een tijdsgewricht waarin hele volksstammen – ook in wijnland – dagelijks urenlang bezig zijn zichzelf aan te prijzen via zogeheten ‘sociale media’, geobsedeerd als ze zijn om toch alsjeblieft maar gevolgd te worden en om ‘likes’ te verzamelen. Publiciteit? Veelzeggend genoeg was in Leiden geen verslaggever van het Stan Huijgens Journaal te bekennen, maar alleen echte liefhebbers.Nog een opmerkelijke, heden ten dage ondergewaardeerde eigenschap van de jubilaris: eruditie en brede belangstelling. Ook op wijngebied, want zijn blikveld is allesbehalve tot Italië beperkt – de ware specialist is immers een generalist. Dat blijkt wel wanneer hij weer eens onbaatzuchtig kelderschatten met gelijkgestemden deelt. Commercieel is dat niet, fideel zo veel te meer. Kortom, Huib is wars van bla, bla, bla, bla, maar gelooft wel in la grande bellezza.Felicitazioni!
Brand Wijnimport
Haagweg 77, Leiden
