Ooit tekenden wij uit de mond van een Duitse producent een op het eerste gehoor subtiel geformuleerde, maar in essentie vernietigende opmerking op, ten aanzien van een zekere Nederlandse ‘wijnschrijver’: “Er ist ein begnadeter Selbstdarsteller”.
Tekst en fotografie: René van Heusden ML
Iemand die zich als geen ander als important weet voor te doen, een meester in zelfenscenering. Het betrof hier geen geïsoleerd geval. Lees er al die ronkende profielen vol zelfbewieroking op LinkedIn maar eens op na, en je weet genoeg. Alsof er op deze wereld louter genieën rondlopen.
Maar ja, zelfenscenering is iets anders dan objectieve werkelijkheid. In wat minder wijsgerig Nederlands: de schijn wil wel eens bedriegen. Met name in wijnland. Hoe verkoop je een product, c.q. jezelf? Door emotie opwekken en een loopje te nemen met waarheid en werkelijkheid.
Het valt ons op dat nog steeds mensen zich geroepen voelen om zichzelf in zogeheten ‘persberichten’ te verheerlijken. Zelf geschreven persberichten, wel te verstaan. En dus pijnlijk.
We denken aan het uit de kast komen van de Vinpressionist die tevergeefs de schijn probeerde te wekken dat iemand anders de bewuste mededeling, waarin en passant met de naam Renoir geschermd werd, geschreven had. Maar wel onrealistisch op 1 januari verstuurd. Zijn status onwaardig.
We denken ook aan de (toen nog wannabe-) Master of Wine die iets te vroeg meende te moeten rondbazuinen de titel al binnen te hebben. Maar ach, die neemt wel vaker een loopje met de feiten. Onder het mom van moraalridder nog wel.
En om nog maar te zwijgen van diverse mindere goden die op hun manier een centje aan wijn proberen te verdienen en menen dat middels een autohagiografie te moeten communiceren. Waarin ze hun eigen naam net iets te vaak menen te moeten noemen. Niet dat persberichten van mediabureaus zo veel geloofwaardiger zijn, maar toch. Doe tenminste een beetje alsof.
Verrukkelijk?
Wijn verkopen, hoe doe je dat? Door emotie op te roepen, zo weten marketingexperts ons steevast te melden! Zo zien we op beurzen wel eens vertegenwoordigers van pr-bureaus aandacht trekken door zich te voorzien van merkwaardige accessoires.
Wijnverkopers op hun beurt zweren naar onze sterke indruk nogal eens bij het tonen van jongvolwassen types. Ook al zijn de meest koopkrachtige wijndrinkers (m/v) toch echt wel iets gerijpter. Maar probeer dat nu eens duidelijk te maken aan het hippe volkje in reclameland.
Onlangs kregen we zowel in onze kwaliteitskrant als langs elektronische weg een oproep van By the Grape onder ogen om een pakket wijnen met 30 euro ‘zomerkorting’ te kopen. En dat je er wij-weten-niet-wat ‘gratis’ bij kreeg. Fijn, maar hoeveel dat pakket uiteindelijk moest kosten stond er vreemd genoeg niet bij. Wel een intrigerende afbeelding met als bijschrift ‘Het leven is verrukkelijk’. Aha, een stukje beleving!
Wat zagen we op dat plaatje? Een donkerharige juffrouw die een mediterrane indruk moet wekken. Haar lange haar is niet gekamd (alsof ze net uit bed komt) en ze kijkt ons allesbehalve gelukkig aan (alsof ze met een kater is opgestaan). En ze toont een raar pruilmondje, zoals je dat vaak ziet bij mannequins die alleen maar sla mogen eten.
Onze BTG-Angel is in een minimalistisch zwart pakje gekleed, zodat we niet om haar cleavage heen kunnen. Maar om nu te zeggen dat dit emotie oproept? Voor haar staat een diep bord met daarin pasta, brood en een onduidelijke rode substantie. Moet dit Italiaans zijn? Verder zien we een glas met een zielig bodempje rood en, de Hollandse lulligheid gekroond, een zout- en een pepervaatje. Zo verrukkelijk ziet dat leven er niet echt uit. Foute enscenering dus.
Een jaar geleden berichtten we al over de ingrijpende veranderingen die zich bij de vaderlandse wijntrots, de Wijnacademie® te Maarn, hebben voorgedaan. In taalkundig opzicht althans. Met New Speak à la Orwell, zo men wil.
De cursusleidster van vroeger is tegenwoordig de opleidingsmanager. Een cursist heet tegenwoordig een student. Die uiteraard een curriculum te volgen heeft en geen lessen. De opening van het cursusjaar voor docenten is de dies natalis geworden.
Prachtig, maar vreemd daarom wel dat er dit jaar voor geïnteresseerden slechts een ‘open dag’ georganiseerd wordt. Collegium, maak daar volgend jaar, analoog aan de dies natalis, a.u.b. een dies publica van. En stel kennis van het Latijn verplicht als voorwaarde voor toelating. Je hebt een ambitieniveau of niet. En daar hoort ook een drempel bij. Als dat met wijnkennis niet lukt, dan maar met een omweg.
Het is dat wij als autodidact inmiddels ampele wijn(drink)ervaring hebben opgedaan – in het Maarnse jargon ‘elders verworven kennis’ – en derhalve al weer jaren als geliefd & bewonderd docent voor de onvolprezen Wijnacademie® actief zijn, maar als wij dertig jaar jonger waren geweest, hadden wij ons dit jaar spontaan als student aangemeld.
Hoe dat zo? Wel, we kregen bij een fijn evenement van het prachtblad Perswijn een opwekkende brochure in handen gedrukt door de opleidingsmanager zelve, alias rectrix magnifica der Wijnacademie®. Goed voor opwindende lectuur om een extra sterk kalmeringstabletje bij in te nemen! Want wat kregen we onder het kopje Docenten te lezen?
“Aan de Wijnacademie zijn vooraanstaande wijndeskundigen, oenologen, professoren en Magistri Vini verbonden. Zij zijn werkzaam in de top van de wijnhandel en horecasector.” Ook maar een mening, om met W.A. van Buren te spreken. Bij de vinologencursus tellen wij immers één oenologue (de Bordeaux, dat wel) en geen enkele professor. Hooguit een paar doctorandi van middelbare leeftijd in vakken die niets met wijn te maken hebben.
En de top van de horecasector? Hm. Wat vreemd genoeg ontbreekt, is dat niet minder dan drie docenten redactieleden van het reeds genoemde prachtblad Perswijn blijken te zijn. Kijk, dat is nu nog eens een USP. Voor marketingleken: een unique selling point!
Zoals de lezer(es) weet, hebben wij al sinds jaar en dag onze ernstige bedenkingen bij het meelijwekkende gebeuzel van het Orakel uit Ulicoten. Maar op één punt zijn we het van harte met hem eens: de term ’masterclass’ dient in wijnland per direct en liefst met terugwerkende kracht bij wet verboden te worden!
Waarom? Omdat het gebruik van die term niets anders is dan holle dikdoenerij. Met andere woorden: de vlag dekt de lading bij lange na niet. Recentelijk nog waren we aanwezig bij zo’n vertoning waarbij de exportmanager van een vooraanstaand Chileens wijnbedrijf, naar eigen zeggen producent van icoonwijnen, als ‘master’ optrad.
Over de bewuste wijnen – het ging om een alleszins decente serie Seña – geen kwaad woord, maar wanneer de spreker niet verder komt dan het hakkelend voorlezen van de officiële proefnotities van de wijnmaker, tja, dan vraag je je toch af waar men mee bezig is. Noem het dan toch gewoon een becommentarieerde proeverij of, als je echt eerlijk wilt zijn, een liquide verkoopdemonstratie.
Tip voor organisatoren in spe: bekijk op YouTube eens een registratie van Elisabeth Schwarzkopf die een masterclass geeft. Dan laat je het voortaan wel uit je hoofd die term nog ijdel te gebruiken.
Dat het ook anders kan, mochten we ervaren tijdens een even stijlvol als select partijtje met wijnen van Château Montrose. Met lunch in Ciel Bleu. Gewoon een proeverij, punt uit. Met gérant Hervé Berland (zie foto hierboven) als spreker.
Die man heeft jaren voor Mouton gewerkt en weet dus maar al te goed wat communiceren is. En ook dat je soms eerlijk moet zijn bij wijnen die niet helemaal overtuigend overkomen. Wat zegt zo iemand dan? Peut-être un peu trop classique. Subliem geformuleerd. Mooie proeverij trouwens van gastheer Xavier Kat op een fijne locatie met een al even fijne gratis lunch. Zo zien wij dat graag.
Hiermee zijn we dus toch weer bij het onvermijdelijke thema warme middagmaaltijd aangeland. Aangezien de minister-president van Nederland ons tijdens zijn laatste verkiezingcampagne in de krant voor Wakker Nederland beloofde dat wij als hardwerkende burgers dit jaar 1000 euro van hem tegemoet zouden mogen zien en aangezien wij recentelijk ook vanuit politiek Den Haag de oproep kregen om in het belang van de vaderlandse economie aan potverteren te doen, hebben wij ons duchtig geweerd in een aantal gunstig bekendstaande etablissementen waar geen peper- en zoutstelletjes op tafel staan.
En in briljant, uitgeslapen en decent gekleed damesgezelschap. Maar dat had de scherpzinnige lezer(es) natuurlijk al geraden. Of: het ware verrukkelijke leven is dat van een ML. Over zelfenscenering gesproken…
René van Heusden ML
