Wijnliefhebbers worden deze dagen verwend met nieuwe gidsen en almanakken vol sterren en winnaars. René van Heusden wil een recent verschenen boekje onder de aandacht brengen: geen Jamie met vrolijke vrienden of een afvalcursus tegen kerstpondjes, maar serieuze kost over additieven in voedselproducten.
Hoewel van ons wijnliefhebbers in deze dagen verwacht wordt dat we ons massaal naar boekverkopers spoeden om de nieuwe gidsen en almanakken in te slaan – met nog meer sterren en nog meer winnaars – zou ik langs deze weg de aandacht willen vestigen op een recent verschenen boekje dat gewijd is aan eten. Nee, het is niet de zoveelste afscheiding van de altijd met zijn blije vriendjes feest vierende Jamie of een afvalcursus om er voor de kerstmis toch nog enigszins toonbaar uit te zien. Dit is serieuze kost. Het gaat om een opsomming van zogeheten additieven die, veelal buiten ons weten om, in voedselproducten verwerkt worden. Ter conservering van die producten en/of ter manipulatie van de eetlust bij degene die ze consumeert. Ik vond het een van de meest onthutsende publicaties over eten na het brisante Fast Food Nation van Eric Schlosser.
De auteur is ditmaal geen Amerikaan, maar de Française Corinne Couget. Ze verdiepte zich grondig in het fenomeen E-nummers. Die niet slaan op een bepaalde vitamine, maar op kleurstoffen, conserveermiddelen en voedingszuren volgens Europese normen. Vandaar die E. Couget legde haar bevindingen vast in Additifs alimentaires. De gids is door Uitgeverij Bouillon in het Nederlands uitgebracht onder de titel Wat zit er in uw eten? De lectuur van deze gids met die lange lijst met E-nummers is even fascinerend als deprimerend. Fascinerend vanwege de onbegrensde inventiviteit van food designers – van ammoniumchloride in bloem tot zoutzuur (!) in pannenkoekenmix – en de ronkende namen waarmee sommige van die middeltjes bedacht zijn. Deprimerend vanwege de gezondheidsondermijnende effecten die veel te veel van deze additieven op onze gezondheid (kunnen) hebben. In de gids zijn ze allemaal voorzien van een kleurencode. Groen is ‘onschuldig’, oranje staat voor ‘oppassen’ en rood betekent ‘echt’ of zelfs ‘absoluut vermijden’. Als er nu één supermarktgids is die je bij het boodschappendoen altijd in je handtas dan wel kont- of binnenzak bij je zou moeten hebben, dan is het deze wel. Het handzame formaat helpt daar al vast bij.
Na lezing ervan begrijp je waarom producenten de E-nummers altijd in het kleinst mogelijke, vrijwel onleesbare lettertype op hun verpakkingen zetten. Tegelijkertijd vraag je je af waarom de agrobureaucraten in Brussel onder het mom van ‘voedselveiligheid’ zo’n moeite beweren te hebben met kazen van ongepasteuriseerde melk, maar wel zonder blikken of blozen de verwerking van allerlei vergiften in levensmiddelen tolereren. Hoe lang duurt het nog voordat men bieren of wijnen met spontane vergisting gaat proberen te verbieden? Vergeet in ieder geval niet dat de lijst met E-nummers die zijn toegestaan ook steeds langer wordt. Of was u zo naïef te denken dat wijn nog steeds gedefinieerd kan worden als louter het vergiste sap van druiven? Uw favoriete huiswijn bijvoorbeeld, die jaar in, jaar uit altijd dezelfde ‘vertrouwde’ smaak heeft en zo vriendelijk geprijsd is? Get real. Ook wijn valt onder de levensmiddelen. Laten we ons dus niet te veel illusies maken.
Wat zit er in uw eten?, voor de Nederlandse uitgave bewerkt door culinair journalist Will Jansen, bevat behalve een opsomming van al die appetijtelijke E-additieven een literatuuropgave, links naar diverse websites die op een of andere manier op het thema betrekking hebben en een lijst van producten met de beruchte smaakversterker MSG (E621 monosodiumglutamaat) die in Nederland aangeboden worden. Lees en huiver! Zorg er dus voor een vetroostend glas Echte Wijn binnen handbereik te hebben. Een beetje sulfiet kan er nog net mee door.
Corinne Couget: Wat zit er in uw eten?
Nederlandse bewerking: Will Jansen
Uitgeverij Bouillon, Bilthoven, 2007
ISBN 978-90-77788-28-8
Prijs: 9,90
Te bestellen via: http://www.bouillonmagazine.nl/
René van Heusden
