Van 11 tot en met 16 mei werd in Alba voor de vijfde maal Nebbiolo Prima georganiseerd, voorheen Alba Wines Exhibition. Dit is de primeurproeverij (een zogenaamde anteprima) van de nebbiolo-wijnen van Roero, Barbaresco en Barolo, georganiseerd door Albeisa, een vereniging van wijnproducenten van Alba, in samenwerking met het toezichthoudende consortium van Barolo, Barbaresco, Alba, Langhe en Roero.
Gedurende vijf dagen kwamen de binnenkort vrijgegeven nieuwe Barolo’s, Barbaresco en Roero’s voorbij, om te worden beoordeeld door de Italiaanse en internationale wijnpers. Wat betreft Roero en Barbaresco ging het om jaargang 2011, voor Barolo 2010, voor Roero Riserva 2010, Barbaresco Riserva 2009 en Barolo Riserva 2008.Dit zijn zeer veeleisende proeverijen, die een ware aanslag zijn op je palet; het eiwit in je speeksel raakt steeds meer op en dus moet je je waardering van de tannine ‘corrigeren’, want alles is min of meer drogend en bitter na 50+ wijnen. De proeverijen geven een uitstekende indruk van een jaargang en een goed idee van de kwaliteit en stijl van de individuele wijnen. Maar op basis ervan kan nooit meer dan een voorlopig oordeel worden gegeven uiteraard. In een drieluik van artikelen komen Roero, Barbaresco en Barolo voorbij, in die volgorde.Na Roero (zie deel 1) is het nu dus de beurt aan Barbaresco.
Barbaresco
Barbaresco behoeft ongetwijfeld minder introductie dan Roero. Het wordt al tijden in een adem genoemd met Barolo, zij het vrijwel altijd ná zijn nog beroemdere grote buur. En dat is begrijpelijk – hoewel zeker niet altijd terecht – om vele redenen. Want hoewel Barbaresco tegelijk met Barolo eerst de eigen DOC-status (in 1966) en later de DOCG-status (in 1980) kreeg toebedeeld, gaat historisch gezien de faam van Barolo veel langer terug dan die van Barbaresco.
Tot in de 20e eeuw werden druiven uit Barbaresco aan Barolo voor Barolo verkocht, volgens Aldo Vacca van Produttori del Barbaresco.Vanaf het einde van de jaren ’60 nam ook internationaal de bekendheid van Barbaresco toe, met name door producenten als Angelo Gaja en Bruno Giacosa, die niet alleen zeer goede wijnen gingen maken, maar -zeker in het geval van Gaja- ook wisten hoe ze hun wijnen onder de aandacht moesten krijgen. Ook de coöperatie (Produttori del Barbaresco) was destijds nieuw leven ingeblazen. Belangrijk voor de erkenning van Barbaresco als productiegebied voor topwijnen was de introductie, wederom door Gaja, maar ook door Produttori del Barbaresco, van de zogenaamde cru-wijnen, afkomstig uit een enkele beroemde wijngaard. En net zo belangrijk voor erkenning is dat bepaalde van dat soort wijnen, zoals Sorí San Lorenzo, Sorí Tildin en Costa Russi van Gaja, maar ook Bruno Giacosa’s Asili en Rabajà (veel) meer dan € 100,00 zijn gaan kosten.
Anders
De wijnen van Barbaresco zijn om een aantal redenen in het algemeen wat anders dan die van Barolo. ‘In het algemeen’ is hier een zeer belangrijke toevoeging, want er zijn vele uitzonderingen op de regel, met name indien de producent sterk zijn stijl aan de wijn oplegt.Het eerste verschil dat immer genoemd wordt, heeft te maken met de bodems. Het grootste en bekendste deel van de DOCG Barbaresco, dat van de gemeenten Barbaresco en Neive, heeft bodems van kalkrijke mergel (marni di Sant’Agata Fossili), die in Barolo alleen in de gemeente La Morra en delen van Barolo voorkomen. In andere dorpen van Barolo, zoals Serralunga d’Alba en Monforte d’Alba, bevatten de bodems meer klei, hetgeen de wijnen een zekere stevigheid geeft die je in Barbaresco alleen kunt aantreffen in de zone van Treiso, dat bodems heeft die tot dezelfde formatie behoren als die van Serralunga d’Alba en Monforte d’Alba (Formazione di Lequio).Andere algemene verschillen beïnvloeden de lokale klimaten. De gemiddeld lagere ligging van de wijngaarden van Barbaresco en het feit dat ze vaak dichter bij de Tanaro liggen, maken dat het klimaat in Barbaresco iets milder en warmer is. Hierdoor is nebbiolo er doorgaans eerder rijp dan in Barolo, hetgeen samen met de wat lichtere bodems ervoor zorgt dat de wijnen van Barbaresco meestal wat eleganter en minder streng zijn (in hun jeugd) dan die van Barolo.
Afbeelding: de gemiddelde minimale (TM) en maximale (TX) temperaturen tijdens de rijpingsmaanden augustus en september in 2009 en 2011. De rijpingsperiode van 2011 was nog wat warmer dan die van 2009.
Recente jaren
Ook voor ‘gewone’ Barbaresco (lees niet-Riserva) is de actuele jaargang 2011. En net als in Roero, aan de andere kant van de Tanaro, was 2011 ook in Barbaresco een warm jaar (voor meer achtergrond over 2011: zie deel 1). 2009, de jaargang waarvan nu de Riserva’s op de markt komen, was dat ook, maar zonder echte extremen. “2009 had een heel gelijkmatig klimaat, warm maar zonder grote pieken in hitte of koude”, zegt Luciano Taliano (foto) van Azienda Agricola Montaribaldi in Barbaresco. “De Barbaresco’s van 2009 hebben heel fijne etherische geuren, ze doen me vaak meer aan bloemen dan aan fruit denken. Het aroma is minder intens dan in het koelere 2010. In de smaak zijn onze Barbaresco’s van 2009 ook vrij delicaat, met zachte, ronde tannine.”
Favorieten Barbaresco 2011 en Barbaresco Riserva 2009
Zowel 2011 als 2009 hebben vele goede wijnen voortgebracht in Barbaresco, maar weinige echt grote. Tenminste, op basis van de afgelopen jaren Nebbiolo Prima. Een koeler jaar als 2010 kan vele liefhebbers meer bekoren, ook mij in het algemeen. Maar ondanks de iets mindere productiehoeveelheid is een jaar als 2011 commercieel gezien waarschijnlijk beter dan 2010, met meer al in hun jeugd vrij toegankelijke wijnen. Aangezien 2009 qua jaargang veel overeenkomsten heeft met 2011 en Riserva simpelweg een langere (hout)rijping betekent, is Barbaresco Riserva 2009 voor mij meestal niet van toegevoegde waarde.
Castello di Verduno, Barbaresco Rabajà 2011
Behoorlijk fruitig, iets pittig, ook wat aards, en floraal; mooie smaak, fruitig, fris, met goede tannine, mooie lengte, klasse.
17,5+ punten
Ceretto, Barbaresco Asili 2011
Dit heeft zeer goede geur, met meer fruit, smaak ook fruitiger dan andere, mooi in balans en fris, met goede tannine en mooie lengte. Over paar jaar heerlijk, nu al drinkbaar.
17,5+ punten
Albino Rocca, Barbaresco Ronchi 2011
Veel kleur; compacte geur; smaak is goed, jong, fris, lekker stevig met voldoende fruit, goede lengte, voor middellange termijn.
17+ punten
Prunotto, Barbaresco 2011
Fraaie geur, klassiek en wat ingetogen, iets etherisch; smaak is mooi, frisheid, elegantie, rijpe tannine, erg mooie stijl, goede tot zeer goede lengte.
17+ punten
Adriano Marco e Vittorio, Barbaresco Sanadaive 2011
Iets sprokkelhout, morellen, beetje spicy; smaak vrij puur en elegant, duidelijke tannine, mooie zuren, heeft alles om te rijpen en over 3-4 jaar lekker te drinken. Prima. Goede lengte ook.
17+ punten
Michele Chiarlo, Barbaresco Asili 2011
Wat ontwikkelde geur en heel licht overrijp qua fruit, maar mooi etherisch; goede balans, tannine op zijn plaats, rustige wijn, prima.
17+ punten
Pelissero Pasquale, Barbaresco Bricco San Giuliano 2011
Goede geur, expressief, gezond vers fruit, zeer compact, ook wat floraal en aards; heel puur en intens, mooi fruit, goede tannine, beetje hout denk ik maar volledig goed gedaan, mooie frisheid, zeer goed dit.
17+ punten
Castello di Verduno, Barbaresco Riserva Rabajà 2009
Dit is iets minder vol, maar wel goed, vrij klassiek en puur, met minerale ondertoon, fijne tannine, goede lengte.
17+ punten
Produttori del Barbaresco, Barbaresco Riserva Muncagota 2009
Dit is goed, vrij pure stijl, niet veel extract, wel rijpheid, goed fruit nog, duidelijk tannine, mooie kruidigheid, goede zuren en lengte.
17+ punten
Cortese Giuseppe, Barbaresco Rabajà 2011
Fijne geur dit, elegante Barbaresco, met rozen en bosbodem; zachte, elegante smaak, genoeg inhoud en lengte, warmte komt iets terug.
16,5 punten
Oddero Poderi e Cantine, Barbaresco Gallina 2011
Meer etherisch, rozen, sprokkelhout, vrij lichte stijl, tannine heeft nog tijd nodig, wijn met zekere klasse toch, lengte goed.
16,5+ punten
Rizzi, Barbaresco Nervo 2011
Rozen, frambozen, heel fruitig-floraal, fijne smaak, licht, elegant, niet zeer lang, maar verrassend.
16,5+ punten
Montaribaldi, Barbaresco Palazzina 2011
Meer inhoud, wel wat hout denk ik, kruidig en Würze, smaak is prima, vrij zachte tannine, kruidig, met inhoud maar niet zwaar.
16,5+ punten
Sarotto Roberto, Barbaresco Riserva Curra 2009
Krachtig, ook wat ontwikkeling, teer, tabak, pruimen; heel typisch, mooi vol maar niet vlezig, goede tannine en zuren, erg goede lengte.
16,5+ punten
Casetta Fratelli, Barbaresco Riserva 2009
Meer fruit en rozen, intense geur, ook noten en teer; heerlijk complete smaak, mooie tannine, mooie frisheid ondanks vrij lage zuren, mooi gerijpt, komt wel redelijk snel op dronk, denk ik.
16,5+ punten
