Misschien is het de tijdgeest. In een periode dat technologie ons leven meer en meer bepaalt, hebben we op de een of andere manier ook behoefte aan romantiek. Bij wijn is dat gevoel misschien wel extra sterk. Wellicht ook omdat veel wijnproducenten er alles aan doen het beeld van romantiek in stand te houden. Zo kun je in de Champagnestreek in kelders vaak pupitres aantreffen, waarin de flessen met de hand worden gedraaid en geschud om het bezinksel richting kurk te bewegen, waarna het kan worden verwijderd door de gistprop te bevriezen. Bij de meeste huizen is dat grotendeels voor de show. Je moet er ook niet aan denken dat al die honderden miljoenen flessen met de hand worden geschud. Daar is het personeel niet voor, en bovendien is het een werkje dat arbotechnisch gezien ook niet echt aan de moderne normen voldoet. En de grote draaiende kooien met flessen, gyropalettes, doen het werkje net zo goed.
En, laten we eerlijk zijn, het is steeds moeilijker om personeel te krijgen voor dit werk. In Nederland kijken we aan tegen een tekort aan arbeidskrachten voor zowat elke klus, behalve misschien consultants. In Frankrijk is het al niet anders. Misschien nog wel erger, met een 35-urige werkweek en een pensioenleeftijd van 62 jaar. Opmerkelijk genoeg is die in Italië overigens tegenwoordig 67 jaar. In Frankrijk moest onlangs zelfs een ziekenhuis volledig worden gesloten door een gebrek aan personeel. Dus je vraagt je af wie het werk in de wijngaarden moet doen. Bij mijn verblijf onlangs hoorde ik dat iemand die op een tractor rijdt tegenwoordig al met een meer dan modaal salaris naar huis gaat, door de enorme schaarste aan personeel.
Dus ook het romantische idee van het werk in de wijngaard moet op de helling. Sterker nog, in de toekomst zullen robots dat deels gaan overnemen. Dat kan zijn voor het bijhouden van de bladgroei, een betrekkelijk eenvoudige klus. Maar er wordt ook hard gewerkt aan robots die onkruid bij de stokken kunnen weghalen. Want er is – terecht – veel kritiek op onkruidverdelgers, met glyfosaat als ergste voorbeeld. Een robot die dat kan, zou een bijzonder positieve ontwikkeling zijn. Helaas zijn robots duur en verdelgers (te) goedkoop, dus de keuze is lastig. Er zullen ook robots komen die het druivenblad gedurende nacht bestralen met UV-straling om kiemen van meeldauw te doden. Dat lijkt mij ook een mooie verbetering, hoe onromantisch ook. Zeker is dat er een groep wijnboeren is die niet graag gebruik gemaakt van robots. Maar op termijn zijn ze voor grotere producenten ongetwijfeld te verleidelijk om ze te negeren.
Een ontwikkeling die al dateert van jaren is het gebruik van oogstmachines. Een bron van voortdurende discussie. Degenen die ze gebruiken zijn er laaiend enthousiast over. Feit is dat ze in de afgelopen decennia technisch enorm verbeterd zijn. En de argumenten spreken voor zich. Door de klimaatopwarming valt de oogst steeds eerder, en komen de druiven steeds warmer binnen. Met een oogstmachine kun je alles binnenhalen in de koelte van de nacht. Ook vergt het maken van goede wijnen steeds meer precisie, ook in het oogstmoment. Als je meer druiven moet oogsten, dan kan het tegenwoordig regelmatig voorkomen dat je de oogst een tijdje moet ‘pauzeren’. Als je dan een equipe met plukkers hebt, zitten die te niksen. Je staat onder druk om verder te gaan met oogsten. Dat is met een machine niet zo. Gaat het morgen regenen? Dan trek je gauw nog de oogstmachine tevoorschijn.
Natuurlijk, dat beroemde châteaux zich dat niet kunnen permitteren, spreekt een beetje voor zich. Dat zou ongetwijfeld reputatieschade opleveren. En die hebben geld genoeg voor een grote equipe, die ook snel en flexibel kan plukken. Maar ik vermoed dat ook de romantiek van het plukken meer en meer gaat verdwijnen.
Rest ons de romantiek van het drinken van een mooie fles. Heerlijk. Even wegdromen, en niet denken aan dit soort verhalen. Goede wijn is als een mooi boek. Je kunt er je eigen wereld omheen fantaseren. Dat is een fijne troost.
Ronald de Groot
Romantiek 🤔😂 als gepensioneerd kleine wijnkoper/ importeur hadden mijn afnemers in alle categorieën ook vaak dat idee. Grijze pantalon, blauwe blazer, sjaaltje om de hals, gezellig vertellend en proeven op de proefdagen. Reizen naar de productielanden, en het bezoeken van de producenten, waar ik verwend werd. Klopte best wel. Echter, het binnenkomen van de pallets, afstapelen, distributie naar afnemers, kreeg je toch echt eelt op de handen en spierballen van. Niet te vergeten de vaak op zondag de administratie e.d. omdat je daar vaak niet aan toe was gekomen. Eerst jaren gewerkt voor een fijn groot wijnbedrijf, toen de zelfstandigheid, best hard werken, maar met een groot plezier om dat allemaal te mogen beleven, de veelzijdigheid van prachtig beroep.