Zaterdagavond zat ik te kijken naar een best vermakelijk programma over een zoektocht naar de ‘gemiddelde Nederlander’. Een speelse manier om te kijken naar hoe we ons met zijn allen gedragen en wat daarvan de gemiddeldes zijn. Dat de gemiddelde Nederlander bijvoorbeeld 3,1 keer per jaar naar IKEA gaat. En meer van dat soort zaken. De gemiddelde Nederlander is een spreekwoordelijk iemand, maar uiteindelijk wist het programma toch iemand te vinden die aan alle ‘voorwaarden’ voldeed om deze titel – letterlijk – te mogen dragen.
Tijdens de uitzending werd ook een fles wijn aangeschaft voor de gemiddelde prijs die een Nederlander daarvoor betaalt, zijnde € 3,44. Zijn fles kostte iets minder, logisch natuurlijk dat je geen fles voor exact die prijs kunt kopen. Het viel me eigenlijk nog mee, want ik had het idee dat de gemiddelde prijs onder de € 3 lag. Maar het blijft natuurlijk confronterend, zo’n bedrag voor een fles wijn. En dat in het besef dat het een gemiddelde is, en dat er dus ook nog veel wijn voor een lagere prijs per fles wordt verkocht. Terloops werd ook vermeld dat 77% van de Nederlanders zegt ‘geen verstand’ te hebben van wijn. Dat 23% denkt wél verstand van wijn te hebben, is dan weer goed nieuws. Dat is meer dan ik dacht, eerlijk gezegd. Misschien kunnen we er nog wat abonnees bij krijgen…
Het is fijn om te beseffen dat je in Nederland voor zo weinig geld een fles wijn kunt kopen, zeker als je weinig geld hebt. En het kan ook nog een fatsoenlijke wijn zijn. Leve de industrialisering van het wijnmaken en de toegenomen kennis van het werk in de kelder en in de wijngaard.
Toch is hier een keerzijde aan. De lage prijs moet wel ergens vandaan komen. En als we bedenken waar vandaan, dan worden we er niet vrolijk van. Zo werd me in de portstreek ooit verteld dat eeuwenoude, mooie terraswijngaarden moesten verdwijnen om goedkope port te kunnen maken. Spaanse wijnboeren op de hoogvlakte krijgen vaak niet meer dan 25 cent per kilo druiven – en nu met de covid-crisis nog minder, wat de kosten nooit kan dekken. Ze houden de wijngaard alleen maar uit trots, omdat hij al zo lang in de familie zit. En zij zijn niet de enigen. In Europa bestaat er geen Fair Trade keurmerk voor wijn. De supermarkt verdient meer aan de fles dan de boer, zoals ook bij melk gebeurt.
Een ander punt, waar niet iedereen bij stilstaat, is het gebruik van onkruidverdelgers om goedkope wijn te kunnen maken. Het weglaten van onkruidverdelgers kost geld. Het met de hand weghalen van onkruid is vrijwel onbetaalbaar. Maar ook machines die dat proces mechaniseren zijn duur, dus voor producenten van goedkope wijnen niet te betalen. In het komende nummer van Perswijn schrijft Kees van Leeuwen dat het gebruik van herbiciden de biodiversiteit in de bodem sterk verlaagt, dus in feite het leven doodt. Een hoogst onprettige bijwerking.
Ik gun iedereen zijn betaalbare fles wijn, maar het zou goed zijn als de ‘gemiddelde Nederlander’ zou beseffen dat zo’n goedkope fles daarmee eigenlijk een hoge prijs heeft. Maar gelukkig hoef ik dat de lezers van mijn overpeinzingen niet te vertellen…
Ronald de Groot
Beste Ronald,
Thea en ik keken ergens anders na en drinken ook andere wijn; een lage prijs garandeert geen ‘goede’ wijn al valt het mij wel op dat altijd de prijs door jullie bij een wijnbespreking genoemd wordt, terwijl het ook onderaan staat.
Ons gaat het om smaak en ook om ‘hoe het gemaakt wordt’ dat wil zeggen het beheer van de wijngaard, het schoffelen, het gebruik van bestrijdingsmiddelen, maar ook hoe de wijn van de druiven gemaakt wordt met het gebruik van sulfiet, eikenhouten vaten, veel schoonmaken etc. Op de web site van Domaine Jessiaume, Santenay, wordt per jaargang vermeld hoeveel rest sulfiet er bij botteling in de wijn zit. een goede aanwijzing voor de volgende dag en ook voor degenen met een sulfiet allergie.
Beste heer de Groot, Vriendelijk dank voor uw interessant artikeltje.
U noemt hierin de prijs van € 3,44 als gemiddelde aanschafprijs v.e. fles wijn in Nederland.
Dit moet een vergissing zijn. Wellicht wordt hier bedoelt de groothandelsinkoopsprijs (“af huis producent” excl. accijns en excl. BTW.
Ter onderbouwing: Ik ken de assortimenten van bijv. Albert Heijn en Jumbo zeer goed. Er is in deze ketens vrijwel nooit een fles wijn te koop onder de € 3,99. Het prijsniveau bij de “Gall’s” en overige slijterijen (bijv. Henri Bloem’s”) ligt hier nog een stuk hoger.
Om maar te zwijgen van de vele klassieke wijnhandelaren en Horeca-importeurs (Verbunt,Walraven, e.d.).
Mag ik u vragen hoe dit cijfer tot stand is gekomen en waarop het gebaseerd is?
met vriendelijke groet,
Lambert Smeets
Beste Lambert, de prijs werd genoemd in het televisieprogramma afgelopen zaterdagavond. Ik weet niet hoe dit tot stand is gekomen. Een gemiddelde prijs van €3,44 is naar mijn idee nog aan de hoge kant is. De schattingen liggen meestal onder de €3, inclusief accijns en BTW. Er staan zelfs flessen in de winkel van €1,99. Helaas zijn er ook literflessen te koop voor heel lage prijzen. Dus het idee dat deze gemiddelde prijs te laag zou zijn, klopt niet.
Met vriendelijke groet,
Ronald de Groot