‘1924, het begin van een passie’, staat er op een speciale cuvée uitgebracht ter gelegenheid van het honderdjarig bestaan van Recaredo. Het had ook mogen zijn: honderd jaar visie. Hoe dan ook, we hebben het over mousserende wijnen van het hoogste niveau.
‘Keramiek, voetbal en wijn zijn de drie pijlers van Recaredo’, zegt Ton Mata Moliner, die samen met zijn neef Josep Mata Caldú het bedrijf leidt, als we door de oude kelders lopen. ‘Mijn familie zat in de keramiek en mijn grootvader Josep Mata Capellades, de oprichter van Recaredo, was een begenadigd voetballer. Maar hij was ook een professionele dégorgeur (iemand die flessen mousserende wijn opent om de gistprop te verwijderen, ze bijvult en weer afsluit met een kurk, red.), die werkte in de beste kelders van Sant Sadurní d’Aiona, in het hart van het cavagebied. Ter ere van zijn vader, bijgenaamd Recaredo, begon hij in 1924 zijn eigen wijnmakerij en daar ligt de focus al honderd jaar op mousserende wijn.’
UIT HET HART
Corpinnat is een in 2017 opgerichte DO in het hart van Penedès; cor betekent hart, pinnat verwijst naar Penedès. De huidige twaalf producenten van deze DO onderscheiden zich van cavaproducenten door strenge voorwaarden na te leven. Belangrijkste zijn: focus op lokale druivenrassen, eigen wijngaarden of langlopende contracten met telers, biologisch of biodynamisch geteelde druiven, handmatige oogst, vinificatie op domein, minimaal achttien maanden rijping sur lies. De mousserende wijn van Recaredo heet sinds 2018 geen cava meer, maar corpinnat. Dit is zonder twijfel een van dé producenten die corpinnat inhoudelijke waarde geeft, en dus bestaansrecht.
KOELE WIJNGAARDEN
Voor Recaredo begint het in de wijngaarden, die sinds 2010 helemaal in eigen familiebezit zijn (90 hectare). Sterker nog, we brengen er tijdens ons bezoek veel meer tijd door dan in de wijnmakerij: treffend voor de visie van Recaredo. Ze liggen in de heuvels die vernoemd zijn naar het riviertje de Bitlles, de Coster del Bitlles, ten westen van Sant Sadurní d’Aiona, op hoogten van 170 tot 455 meter. Het is opmerkelijk hoeveel koeler het is in Serral del Vell, een van de wijngaarden, dan in het stadje. Een voordeel voor druiven voor mousserende wijn, want daarvoor heb je goede zuren nodig.
BODEMVERBETERING
Maar wijnbouw hier is uitdagend, vertelt Roger Rovira Roca, oenoloog van Recaredo, ook verantwoordelijk voor de wijngaarden. ‘We werken zonder irrigatie, dus zijn afhankelijk van de natuur. Doel is om 6000 tot 8000 kilo druiven per hectare te oogsten, maar dat halen we niet meer. 5000 is wel het maximum.’ Ze telen hoofdzakelijk xarel.lo, die het best aangepast is aan de omstandigheden, met daarnaast andere lokale variëteiten als macabeu, parellada, garnacha en monastrell.
Bodemverbetering is een hoofdzaak. Want doordat er minder water is, is er meer erosie en verzilting en wordt de bodem steeds armer. ’We leren voortdurend meer over onze bodem, wat niet werkt en wat wel. Van augustus tot maart laten we de natuurlijke begroeiing zijn gang gaan, daarna hangt het van de neerslag af wat we toelaten. Het is vooral belangrijk te weten wat een bodem nodig heeft, stikstof, koolstof et cetera. Uiteraard gebruiken we biologische compost.’
EEN GOEDE BOER
Nadat we langs de prachtige wijngaard voor een van Recaredo’s topcuvées zijn gelopen, Turó d’en Mota, met 84 jaar oude bush vines, stoppen we bij een nog oudere abrikozenboom. Daar geeft Roger uitleg over biodynamie en hoe die helpt de wijngaarden en wijnen te verbeteren. Het blijkt een aangename mix van geloof en wetenschap, met als uitgangspunt zo natuurlijk en duurzaam mogelijk telen. Enerzijds gebruikt Recaredo de preparaten, maar anderzijds zijn er ook veel weerstations die informatie geven over de behoeften van de wijngaarden. ‘Uiteindelijk draait het erom een goede wijnboer te zijn, dat is de basis. Om biodynamisch te werken, moet je een goede biologische boer zijn en om een goede biologische boer te zijn, moet je een goede boer zijn.’ Mooi gesproken.
KURKPARADOX
Ook biodiversiteit is een woord dat veelvuldig valt. De natuurlijke lokale flora wordt beschermd, mede omdat ze fauna aantrekt die schadelijke insecten onder controle houdt. Via massale selectie wordt ook een zekere biodiversiteit in de wijngaarden op peil gehouden. Bijzonder is Recaredo’s aandacht voor diversiteit van gisten, die zeer belangrijk zijn voor het maken van de best mogelijke mousserende wijn. Er zijn twaalf verschillende gistculturen uit de wijngaarden geselecteerd, waarmee de fermentatietanks en flessen worden geïnoculeerd.
Daarmee zijn we aangekomen bij het wijnmaken. Ook hierin is de visie van Recaredo duidelijk en dat al heel lang. Al vanaf het begin, in 1924, zijn de wijnen brut nature: er wordt geen dosage toegevoegd na het dégorgement, alleen wijn uit andere flessen, met een laag sulfietgehalte (in totaal 20-40 milligram per liter). Een team van zeven mensen doet dit handmatig (!), net als de remuage ervoor. ‘De eerste gisting vindt deels plaats in hout, maar de ware complexiteit komt van de extra lange rijping sur lies op fles’, zegt Ton Mata. ‘En we bottelen alles onder kurk, omdat we lange lierijping doen. We noemen dat de kurkparadox. Een standaard kroonkurk, zoals je vaak ziet vóór het dégorgement, laat aanvankelijk heel weinig zuurstof door, maar naarmate de tijd vordert steeds meer. Bij een natuurkurk is het juist andersom.’
ZEER HOOG NIVEAU
En hoe mooi en inderdaad complex de wijnen van Recaredo zijn, werd overduidelijk tijdens een rondleiding door de adembenemend mooie, ondergrondse enoteca en vooral tijdens het jubileumdiner. De wijnen zijn dusdanig origineel, dat een vergelijking met de beroemdste mousserende wijn ter wereld totaal niet aan de orde is. Alleen waar het gaat om het niveau van de wijnen van Recaredo is een vergelijking met champagne terecht en dan met de allerbeste. De jubileumcuvée en de vijf gerijpte wijnen die tijdens het diner werden geschonken, illustreerden dat op prachtige wijze.
Homenatge a Josep Mata Capellades 2004 18,5 pnt
Prachtige geur, heel complex, rijp citrusfruit, noten, tijm, fijn oxidatief maar fris; gelaagd, romig met heel fijne mousse en zuren, enorm lang.
Enoteca Terrers 2010 16,5 pnt
Dégorgement in 2017, half flesje; rijp oranje citrusfruit, neroli, noten, wat gist, thee en mooie toast; bijzonder, ook gerijpt zonder lie, mousse is minder, smaak is vineus en verfijnd, met een fijne sherrytoon.
Subtil 2011 17 pnt
Laatste jaar met chardonnay; wat rokerig, wat breder en rijper qua fruit, mooie toast; intens, mooie mousse, krachtig, lang, fijne romigheid.
Intens Rosat 2011 17 pnt
Uit magnum; kersen, kruiden, toast, peper, levendig; heerlijk fruitig, intens, wat meer mousse, mooi en origineel.
Brut de Brut 2007 17,5 pnt
Citroentaart, venkel, hartig, mooie toast; heel mooi intens, prachtige zuren, wat room en sap, zeer lang, prachtig.
Turó d’en Mota 2010 18,5 pnt
Overtreffende trap, heel verfijnd, fris en complex, citroen, neroli, amandel, toast; geweldig, zeer verfijnd, heel veel spanning, compleet en zeer lang.
tekst en foto’s: Lars Daniëls, Magister Vini.
Importeurs:
Smaragd Wijnen, Grand Cru wijnen.
