De rubriek over dranken die de eetlust opwekken en gesprekken op gang brengen
Deze keer: frizzante
Italianen zijn de meesters van het aperitief. Zodra de lucht oranjerood kleurt, wordt er op menig terras genipt van een spritz, negroni of een andere bitterzoete drank die de kleur van de ondergaande zon heeft. Ook frizzante speelt een belangrijke rol bij het inluiden van de avond. De term betekent ‘sprankelend’ en kan zowel op mineraalwater als op wijn slaan. De Fransen spreken van pétillant.
Als het om water gaat, onderscheidt acqua frizzante zich van acqua liscia en acqua gassata. Liscia is het Italiaanse woord voor ‘zacht’ en staat voor ‘plat’ water. Op het etiket staat soms ook acqua naturale vermeld. Gassata, het woord verklapt het al een beetje, heeft een hardere bubbel.
Met frizzante bestel je een licht parelend water, waarbij de bruis meestal uit een natuurlijke (vulkanische) bron komt. Bij gassata wordt er CO2 toegevoegd. Wil je zeker weten dat er geen koolzuur is toegevoegd, bestel dan acqua minerale effervescente naturale.
De term frizzante kennen we ook uit de wijnwereld. Wettelijk hebben we het dan over een licht-mousserende wijn met 1 tot 2,5 bar druk in de fles. De bekendste voorbeelden zijn Prosecco Frizzante en Lambrusco Frizzante. Bij een druk van 3 bar of meer spreken we van spumante, qua bubbel vergelijkbaar met een acqua gassata.
Zowel in het geval van water als in het geval wijn staat frizzante voor doordrinkbaar, elegant en ongedwongen. De wijnen hebben vaak een schroefdop of een (kroon)kurk met een touwtje. Ze zijn het ideale aparitivo. Wanneer er gemixt moet worden, is een hardere bubbel gewenst. In een spritz of negroni sbagliato gebruik je dan ook een spumante. Een Campari Soda maak je met acqua gassata.
Spumante is ook een wijn die, eerder dan frizzante, bij het eten besteld wordt of wanneer er iets te vieren valt. Deze stijl kan gemaakt worden via de metodo classico (tweede gisting op fles, zoals champagne) of de metodo martinotti (tweede gisting in een gesloten tank). Frizzante wordt zowel via de metodo martinotti als de metodo ancestrale geproduceerd. In het laatste geval is er sprake van slechts één vergisting. Er vindt eerst een gedeeltelijke fermentatie op vat plaats. Voordat alle suikers vergist zijn, wordt het fermentatieproces door koeling tijdelijk stopgezet. Hierna wordt de jonge wijn gebotteld, waarna de vergisting op fles wordt hervat. Bij prosecco spreekt men meestal van sui lieviti, de lokale aanduiding voor de metodo ancestrale. Op het etiket staat dan meestal col fondo, wat ‘met sediment’ betekent.
Water of wijn, frizzante garandeert een lichte, natuurlijke sprankeling. Het wordt in Italië geassocieerd met elegantie en ongedwongenheid. Precies waar het aperitivo om draait.
Geinteresseerd in mousserende wijnen? Op maandag 29 september verwelkomen wij u graag op le Tour de Champagne. U kunt hier uw kaarten reserveren.
Salute!
Thijs Akkerman
