Hij schenkt zijn wijnen op perfecte temperatuur, gebruikt Gabriel glazen en krijgt een twinkeling in zijn ogen als hij over zijn wijngaarden praat. We zijn bij Juan Antonio Ponce in DO Manchuela, de loeihete Spaanse streek waar tot voor kort bijna niemand van had gehoord. Die tijd is voorbij. Manchuela staat op de kaart, en dat is voor een groot deel te danken aan Ponce.
Manchuela, waar ligt dat precies?
Grofweg ten zuidoosten van Madrid en zo’n 100 kilometer van Valencia, op een hoogte van circa 800 meter. Het kan hier flink heet worden, maar de hoogte zorgt voor verkoeling, vooral ‘s nachts. Dit is cruciaal om de zuren in de druiven te behouden—mits je op tijd oogst. “The moment of harvest makes all the difference,” vertelt Ponce. Want voor je het weet, oogst je jam. Te laat oogsten resulteert in overrijpe druiven en wijnen die vol en alcoholisch zijn, en daarmee hun spanning verliezen. Dit zie je nog vaak gebeuren, vooral in La Mancha, waar massaproductie de norm blijft. Zo zag ik voor het eerst in mijn leven een tank van twee miljoen liter bij een van de vele coöperaties in de streek.
Het nieuwe Manchuela
Het gebied heeft dan ook een lange weg te gaan. Manchuela betekent letterlijk ‘het mindere La Mancha’. Succes met de wedstrijd. Toch weerhield dat Ponce er niet van zich hier te vestigen. Hij leerde het vak bij Telmo Rodriguez. “It was my university,” zegt Ponce. Rodriguez is een van Spanje’s bekendste wijnmakers, bekend van zijn familiedomein in Rioja (Remelluri), maar ook om zijn werk in vergeten wijnstreken zoals Sierra de Gredos. Na zes jaar in verschillende wijngebieden te hebben gewerkt, besloot Ponce: dit wil ik ook, maar dan in mijn eigen streek. In 2005 keerde hij terug naar zijn geboortedorp Iniesta in de provincie Cuenca, waar hij zich volledig stortte op de lokale druivenrassen.
Bobal met karakter
De druif waar Ponce vooral zijn reputatie mee heeft opgebouwd, is bobal. “Character of the grape? No existe!” zegt Ponce met een glimlach, verwijzend naar het feit dat bobal niet bepaald een populaire druif is in Spanje (en daarbuiten). Niet gek, bobal staat namelijk bekend als een beuker met diepgekleurde, tanninerijke wijnen, vaak te heftig om makkelijk te drinken. Toch is Ponce erin geslaagd om de bobal te temmen. Met oude wijnstokken die lage opbrengsten leveren en door vroeg te oogsten, maakt hij verfijnde wijnen die hun spanning behouden. De wijnen gisten en rijpen in grote foeders, wat zorgt voor een zachtere textuur en complexiteit. Hij maakt vier verschillende Bobals. Van Clos Lojen (onlangs uitgeroepen tot op één na beste wijn ter wereld onder 10 euro) tot P.F. Viñas Viejas, een indrukwekkende Bobal van 85 jaar oude, pre-phylloxera, stokken.
Ook nog wit
Naast bobal werkt hij met moravia, syrah, monastrell en garnacha. In totaal beheert hij 55 hectare: deels in eigendom, deels gehuurd. Voor wit werkt hij uitsluitend met albilla, niet te verwarren met albillo uit Madrid. Albilla (met een ‘a’) komt uit Manchuela, maar was zo goed als uitgestorven, want na phylloxera kozen de meeste producenten voor productievere druivenrassen en lieten ze de lastige albilla links liggen. Met ongeveer 10 hectare aan minstens 50 jaar oude albilla-stokken produceert Ponce twee witte wijnen, waarvan de topwijn afkomstig is van zijn beste percelen met graniet en kalksteenbodem. Deze wijn laat een andere kant van Spanje (La Mancha!) zien. Het deed me ergens denken aan een Chenin blanc. In de neus valt meteen de reductieve stijl op – de wijn heeft tijd nodig om te openen. Maar dan: strakke mineraliteit met frisheid van citrus en venkel. Puur, lineair en lang.
Ga het maar doen. Wijn maken van druiven waar nog nooit iemand van gehoord heeft in een gebied dat iedereen associeert met bulk. Een sprong in het diepe, maar met zijn talent voor minimale interventie maakt Ponce er iets prachtigs van.
De wijnen van Bodegas Ponce zijn te koop bij de winkels van Les Généreux.
Het bezoek was onderdeel van de EU-campagne “A Shared Passion”.
Nadien de Visser
