Op het moment dat we vorige week de hoofdweg afsloegen met de auto, om het onverharde weggetje naar ons huis in te rijden, hoorden we een geluid alsof er een zak grind over de achterkant van de auto werd gegooid. Nogal beangstigend, eerlijk gezegd. Vooral omdat we totaal niet begrepen wat de oorzaak kon zijn. We zagen wel bij het aanrijden dat de weg deels donker was, zwarter aan de ene kant dan aan de andere. Pas na een paar dagen realiseerden we ons wat er aan de hand was, toen we de oogstmachines hier beneden door de wijngaarden zagen snorren. Bij machinaal oogsten worden de druiven van de trossen geslagen, waardoor ze beschadigd raken. Een bak vol met druiven achter een trekker zorgt er dan voor dat een deel van het sap op straat terecht komt. Daar waren we doorheen gereden, zodat de banden van de auto helemaal kleverig waren geworden van de suiker. Daardoor bleven alle kleine steentjes aan de banden plakken, en sloegen ze tegen de wielkast, met het lawaai als gevolg.
Het valt niet te missen, mag ik wel zeggen. De oogst is hier, hartje Languedoc, inmiddels goed begonnen. Je ruikt het ook als je door de dorpen rijdt, de druiven die staan te gisten in de kelders. Een geur die je al van verre tegemoet komt, en die je overal ruikt. Je wordt meteen heel nieuwsgierig naar de nieuwe oogst. Op Clos Bagatelle, aan de andere kant van Saint-Chinian, mochten we al wat van tank proeven: vermentino, roussanne, muscat. Maar conclusies over de kwaliteit van de jaargang kun je daaraan niet verbinden. Zelfs de wijnboeren zelf niet.
Afgelopen donderdag sprak ik met Gérard Bertrand voor een interview. Hij oogst biodynamische wijnen van maar liefst 1.000 hectare eigen wijngaarden, dus dat is nogal wat. Hij wil er wel in algemene zin iets over zeggen. ‘De oogst hier in de Languedoc is laat dit jaar, we lopen zo’n tien dagen achter.’ Op zich gunstig, want de nachten werden al duidelijk koeler, en dat zorgt voor betere aroma’s en goede zuren. Zijn tweede opmerking sloot daar op aan. ‘Het beste hangt nog aan de stokken.’ Verder dan dit soort algemeenheden kun je eigenlijk niet gaan. Alhoewel, er zijn toch nog wel wat meer conclusies te trekken.
In de Roussillon, aan de voet van de Pyreneeën, wordt de noodklok geluid wegens de aanhoudende droogte. Wijnboeren ter plekke voorspellen dat het voor veel boeren het laatste jaar zal zijn als er geen financiële steun komt. Dit jaar brengt rendementen van gemiddeld 15 tot 18 hectoliter per hectare voor het hele departement Pyrenées-Orientales, waar zich deze wijnstreek bevindt. Dat kan niet uit, dat kan iedereen begrijpen.
Voor de westkant van Frankrijk was het juist een uitgesproken nat jaar – net als bij ons eigenlijk. Ook de afgelopen weken kwam de regen in bijvoorbeeld Bordeaux met bakken uit de hemel. Waarschijnlijk als gevolg van het recordwarme water van de Atlantische Oceaan. Als we weten dat de beste jaren de jaargangen zijn met voldoende waterstress, dan kunnen we wel verwachten dat het voor die kant van Frankrijk geen topjaar zal worden. Zonder overigens de wijnen de grond in te boren, want dat zou, zonder ze te proeven, onterecht zijn.
Want laten we eerlijk zijn. Met een vroeg oordeel over jaargangen ga je al snel genadeloos de mist in. Zo zijn (extreem) warme jaren in het verleden al snel uitgeroepen tot ‘jaar van de eeuw’. Voorop de jaargang 2003, maar het geldt even goed voor 2009 en 2000, zij het in wat mindere mate. De wijnen van 2009 rijpen genadeloos snel, iets wat in eerste instantie niet werd voorzien. Bij de gulle jaargang 1982 was het andersom. Daarvan werd gezegd dat hij nooit zou kunnen ouderen. Maar zelfs nu nog zijn de wijnen in een prima conditie. Ik ben iedere keer verbaasd hoe goed ze nog zijn. Je weet het nooit. 1970 is ook zo’n bijzonder jaar. De wijnen blijven maar goed, nog steeds, wat ook geldt voor ports uit dat jaar. Van de recente jaargangen werd 2017 snel afgeschreven, terwijl de wijnen zich nu goed presenteren. Conclusie: bij goede wijn is geduld nodig. Niet alleen met bewaren, maar ook met het beoordelen van de uiteindelijke kwaliteit van de jaargang. Want dat oordeel kan jaren later alsnog moeten worden bijgesteld.
Ronald de Groot
