Op dit moment ben ik in Bordeaux voor zo ongeveer mijn 35e primeurcampagne. Nou ja, ik ben de tel een beetje kwijt, en door covid vielen er ook een paar uit, dus het zal iets minder zijn. Tijdens deze periode proef je de wijnen van de nieuwe jaargang, terwijl ze nog op vat liggen. Dus het gaat om de wijnen, maar bij veel van deze proeverijen ging en gaat het over de verwachte prijzen van de wijnen. Maar zelden zo nadrukkelijk als nu. De wijnen komen binnenkort op de markt, en sommigen noemen het een omslagpunt, omdat de markt op dit moment, op zijn zachtst gezegd, nogal moeilijk is.
Ik kan me herinneren dat ik begin jaren negentig al eens bij de lunch met de toenmalige eigenaar van Cos d’Estournel, Bruno Prats, een stevige discussie had over het bijzondere systeem van de primeurverkopen. Wat er zo’n beetje op neerkomt dat de châteaux hun wijnen van de laatste oogst verkopen voor (te) hoge prijzen aan de handel in Bordeaux, en zich dan in de handen wrijven over het geld dat ze ontvangen voor een wijn die nog op vat ligt en pas na anderhalf jaar – op zijn vroegst – wordt geleverd. Maar de négoce in Bordeaux moet deze wijnen dan nog wel zien te verkopen.
De handelshuizen zijn bang om te weigeren, omdat ze in dat geval wellicht achter het net vissen bij de ‘grote wijnen’, als ze die het jaar daarna weer zouden willen kopen. Maar dat heeft in de afgelopen jaren geleid tot grote voorraden van moeilijk te verkopen wijnen. De grote namen verkopen nog wel, maar de rest wordt steeds lastiger. Vooral de Chinese markt, waar een jaar of vijftien geleden grote verwachtingen van waren, laat het volkomen afweten.
Zo gingen de prijzen dalen, en dan daalt ook de waarde van je onderpand bij de bank, bij de handelshuizen die geld geleend hebben om hun aankopen te financieren, en dat zijn de meeste. De bank klopt aan en wil meer zekerheid. Gevolg: gedwongen verkopen, nog verder dalende prijzen. Je krijgt een vicieuze cirkel naar beneden. Wie kijkt naar de index van 500 meest courante Bordeaux, kan zien dat minder dan 10% in prijs is gestegen sinds hij op de markt kwam, de rest is gedaald.
Voor wijnliefhebbers is het kopen in primeur, in de voorverkoop, alleen interessant, als de prijzen daarna stijgen. Als ze dalen, kun je beter wachten tot een later moment. Dus Bordeaux schiet zichzelf met dit systeem in de voet, want op een gegeven moment wacht iedereen af. Einde primeurverkopen.
Veel zal ook afhangen van de beoordelingen door de wijncritici. In Bordeaux werd van te voren gehoopt op een positief oordeel over deze oogst. En er verschijnen op internet ook zeker positieve commentaren. Met James Suckling – ik schreef vorige week over hem – als verwachte uitschieter. Maar de realiteit is dat de omstandigheden zo wisselend waren, dat er zeker goede wijnen zijn gemaakt, maar helaas ook minder goede. Het jaar is voor veel wijnen frisser en klassieker dan 2022, maar dat geldt zeker niet voor alle wijnen. Met name de hitte van begin september werd sommige wijngaarden te veel. Ergens werd ons zelfs op het hart gedrukt vooral positief te schrijven, want deze oogst had positieve stemmen nodig, om verkocht te worden.
De handel heeft de châteaux verteld dat een prijsdaling van zo’n 30% ten opzichte van 2022 nodig is om de markt te reanimeren. Maar ja, wie gaat dat doen? Bij veel middenklassers wordt gezegd dat het de toppers zijn die daarin hun verantwoordelijkheid moeten nemen. Die verdienen genoeg per fles, zo wordt gezegd – wat niet onwaar is. Maar het is zoals zo vaak. Iedereen ziet de noodzaak, maar de ander moet het doen.
Om de zaak vlot te trekken is ook besloten om af te spreken wanneer de châteaux met hun wijn en prijzen op de markt komen, om te voorkomen dat iedereen op elkaar gaat zitten wachten en de kat uit de boom gaat kijken. Dit circus gaat starten met de premiers crus op maandag 29 april. Veiligheidsgordels vast. Het is erop of er onder.
Ronald de Groot
2021 was redelijk aan de prijs gezien de kwaliteit, 2019 was een ( veel) beter jaar en beduidend lager geprijsd. Voor mijn gevoel zou het eerlijk zijn om terug te gaan naar de prijzen zoals in 2017, een vergelijkbaar jaar, en zodoende kunnen wat goedmaken tov 2021.