Ik kan het me nog goed herinneren, de eerste keer dat ik in het vliegtuig de evenaar passeerde. Het was in 1978, op een vlucht van Lima naar Schiphol. Op de heenreis waren we de evenaar in Ecuador per bus overgestoken. Tijdens de vlucht riep de captain het om: ‘we passeren de evenaar, we komen weer op het noordelijk halfrond’. Kortom, een echte belevenis. Ik kon niet bevroeden dat de ik evenaar later nog vele malen zou passeren, op weg en terug naar een van de wijnlanden op het zuidelijk halfrond. Het passeren van de evenaar was voor de latere bemanningen ook zo gewoon geworden, dat het niet meer werd omgeroepen.
De reizen gingen naar alle denkbare wijnlanden. Nieuw-Zeeland bijvoorbeeld, met afstand de verste bestemming. Australië, dat je alleen kunt verkennen als je ook binnenlands het vliegtuig neemt, vanwege de enorme omvang. Zuid-Afrika kwam ik het meest, en de Kaap is een van mijn favoriete bestemmingen. Een soort thuiskomen. Chili bereisde ik een keertje zelf met een huurauto, naast de ‘gewone’ wijngaardbezoeken. Argentinië, met de Andes als decor van de hoge wijngaarden, is uniek door de hoogte. Uruguay vond ik wat saai, een heuvellandschap dat betrekkelijk eentonig en kaal was. Brazilië bijzonder, geen écht wijnland natuurlijk, maar in het zuiden worden wel wat aardige wijnen gemaakt.
Afgelopen jaar vonden we het tijd om de wijnen uit deze landen eens een keertje samen in het zonnetje te zetten, onder de noemer ‘Crossing the equator’, in de vorm van een event dat begin april plaatsvindt. In het verleden hadden we het bij deze wijnlanden vaak over ‘de nieuwe wereld’. Maar dat ben ik in de loop der jaren steeds meer onzin gaan vinden. Behalve misschien in Nieuw-Zeeland heeft de wijnbouw in al deze landen een lange geschiedenis. In Barossa, Australië, vind je wijngaarden die tot de oudste ter wereld behoren. Ook in Chileense wijngaarden staan heel oude stokken, evenals in Zuid-Afrika, waar zelfs een project is gestart om oude stokken te redden. Met Crossing the Equator willen we juist die bijzondere wijnen van de mooiste wijngaarden laten zien.
Zeker ook omdat ons in de loop der jaren, bij deze reizen, is opgevallen dat elk land, elk op een eigen wijze, zijn eigen weg is gegaan. Aanvankelijk deden producenten in bijvoorbeeld Australië hun best Europese wijnen te kopiëren. Daarna werden wijnen gemaakt die elkaar naar de kroon staken in Parker-stijl: machtig en zwaar. Meer een soort cliché dan een wijn. Maar zoals we onlangs zagen in de zonet in het blad gepubliceerde proeverij van Australische wijnen, hebben de betere producenten een eigen stijl ontwikkeld. Veel meer finesse en drinkbaarheid, zonder dat de Australische warmte wordt miskend, wat de wijnen een eigen karakter geeft. Weg dus van het kopiëren Europese wijnen, en het maken van een eigen stijl, wel met van oorsprong Europese druiven. Europees met een twist.
Die ontwikkeling zie je eigenlijk overal in deze landen. Argentinië heeft de malbec zo bekend gemaakt, dat ze er in de Cahors jaloers op zijn. Chenin blanc heeft een nieuw thuis gevonden in Zuid-Afrika. Met de sémillon worden in verschillende landen bijzondere droge wijnen gemaakt. Chili heeft zijn oude stokken carignan helemaal herontdekt. McLaren Vale, Australië, heeft een project om zijn oude grenache-stokken voor rooien te behoeden.
Voor ons is het leuk, en heel bijzonder om deze proeverij te organiseren. Om onszelf en de bezoekers te laten zien dat wijnen van het zuidelijk halfrond het cliché voorbij zijn, en hun eigen, unieke en spannende karakter hebben. Noem het een soort bewijsdrang. Maar dat het bijzonder wordt, daar geloof ik heilig in.
Ronald de Groot
