2020 zal ongetwijfeld de boeken ingaan als een van de meest vreemde (wijn)jaren ooit. Het jaar waarin gemaskerde mannen/vrouwen de druiven moesten binnenhalen, om zich tegen rondwarende virussen te beschermen. En het jaar waarin sommige streken veel moeite hadden hun wijnen te verkopen. Een van de beste voorbeelden is de Champagne. De crisis heeft deze streek meer getroffen dan andere (Franse) wijnstreken. Niet onlogisch. De horeca heeft overal plat gelegen en je gaat niet voor de gezelligheid een fles Champagne ontkurken als je in je eentje thuis in je ‘bubbel’ zit. Met al die onverkochte flessen en nu druiven die al vanaf half augustus moesten worden geoogst, gaf dit -om het mild uit te drukken- een sterk gevoel van urgentie. Zo van, help! Er komt weer een oogst binnen.
Tegelijkertijd is de champagne een wijnstreek waar de wetten van de zwaartekracht geen vat op lijken te hebben. Het is hier vooral ook heel ánders dan elders. Zo proberen de producenten van Champagne hun opbrengsten ‘bij te sturen’ als de marktomstandigheden daarom vragen. Na enige gekibbel werd dit jaar afgesproken te werken met een basisrendement van 8000 kg per hectare, goed voor zo’n 230 miljoen flessen. In 2019 werden bijna 300 miljoen flessen verkocht, maar dit jaar zal dat een stuk minder zijn. Dus is het goed -en uniek- dat men daar in de Champagne op vooruit loopt. Dat zie ik in een streek als de Bordeaux niet gebeuren. Bovendien moet Champagne na botteling nog een tweede gisting en rijping op fles ondergaan, die anderhalf jaar kan duren (minimaal 15 maanden), maar ook drie jaar of nog veel langer, zodat de wijn pas veel later op de markt komt. Ook kan een deel van de wijn apart worden gehouden als reservewijn, in grote houten vaten of tanks, en pas veel later voor een blend worden gebruikt. Zo kunnen de champenois hun oogst over meerdere jaren ‘uitsmeren’, zolang ze maar kapitaalkrachtig genoeg zijn om hun voorraden te financieren. Of dat door een bank te laten doen, meestal de Crédit Agricole.
Dat is dus nog eens wat anders dan de productie van rosé, een wijn die voor een groot deel het jaar na de oogst gedronken moet worden. Champagne is een wijn voor de lange termijn. Terwijl 2020 wordt binnengehaald, brengen goede huizen nu hun 2012 uit, acht jaar na de oogst. Sommigen werken zelfs nog met hun 2008, een absoluut topjaar. Dat maakt de streek bijzonder. En dan is er ook weer plaats voor optimisme. Ondanks de hittegolf en hier en daar verbrande druiven, is 2020 ‘het derde goede jaar op rij’. Dat brengt weer een beetje kleur op het gezicht, in alle negatieve berichten. En voor ons een geruststellend idee dat de beste wijnen zo in 2027, 2028 als millésimé op de markt zullen komen. Dan moet de crisis toch écht wel voorbij zijn, lijkt me. Ik neem er nu al vast een glas op. Champagne wel te verstaan.
Ronald de Groot
Heldere en bemoedigende overpeinzing