Afgelopen week werden we opgeschrikt door de beelden van een op hol geslagen cruiseschip in Venetië. Ondanks de talloze waarschuwingen dat deze stad niet geschikt is voor zulke grote schepen, blijven ze maar komen. Venetië is verworden tot een soort openluchtmuseum, die niet meer zonder massatoerisme kan, zo lijkt het. Het is vreemd eigenlijk, want de toerist, dat is altijd iemand anders. Terwijl ik zelf ook meerdere malen met plezier naar deze bijzondere stad ben gegaan. Dus die (massa)toerist, dat zijn wij zelf ook, ook al gaan we niet bij de McDonalds eten en kopen we geen afzichtelijke snuisterijen.
Het is zoals Ilja Leonard Pfeiffer schreef in zijn ‘Grand Hotel Europa’. Het continent wordt overspoeld door toeristen die op zoek zijn naar een ‘authentieke’ ervaring. En dat is vooral het Europese verleden. Italië is wel een van de beste voorbeelden. Het land worstelt met zijn begroting en zijn productiviteit. Maar het staat vol met monumenten die getuigen van een groots verleden. Als je in Florence een van de oude musea of paleizen wilt bezoeken, moet je veel geduld hebben om binnen te komen. Een soort nostalgie naar een lang voorbij verleden, dat is wat je vooral voelt.
Eerlijk gezegd was ik me er niet van bewust dat het massatoerisme ook begint door te dringen tot de wijnbedrijven van Toscane. Een tikje naïef. Toen mijn onvolprezen online marketeer, Eelco Keuris, me mailde of ik nog een leuk wijndomein in de buurt van Lucca wist om te bezoeken, ging ik nietsvermoedend bladeren door mijn oude foto’s en notities. Ah. Tenuta di Valgiano, dat moest interessant zijn. Ik was daar ooit eens geweest, een mooi wijngoed dat biodynamisch werkt en dat fijne wijnen maakt.
Helaas. Hij kwam van een koude kermis thuis. ‘We mochten ons aansluiten bij een groep Russen, die voor € 40 per persoon een proeverij kregen. Anders waren we niet welkom. ’ Dat is de realiteit van vandaag. Ook wijngoederen in de omgeving van Florence worden toeristische attracties, met bijbehorende prijzen. Waar rijke toeristen zich kunnen laven aan het ‘authentieke’ Toscane. Of wat daar nog van over is. De romantiek van een spontaan bezoek aan een mooi wijndomein is daarmee ver weg. Daar word ik dan zelf weer nostalgisch van.
Ronald de Groot
