Van Vinologenregister naar KwaliteitsRegister

De afgelopen jaren is er nogal wat onrust in wijnopleidingland. SWEN veranderde in 2015 in SDEN en ook de titel Vinoloog bleek plotseling niet beschermd. Met alle gevolgen van dien. Vervelend voor de Wijnacademie, maar vooral verwarrend voor de hardstuderende vinologen (in spe) van de opleiding. Nu presenteert de Wijnacademie een nieuw register met andere spelregels. Het online KwaliteitsRegister Vinologen (KRV) moet nationaal én internationaal het baken van vakbekwaamheid worden.

Je hebt de vinoloog en de RegisterVinoloog. Het begrip vinoloog was ooit een bedenksel van Hubrecht Duijker (zelf behorende tot de eerste lichting ‘vinologen’ in ’74). Het is ondertussen verworden tot een heus Van Dale-woord, maar beschermd is het absoluut niet.

Daarom deed iedere fris geslaagde van de Wijnacademie er verstandig aan zich te registreren in het Vinologenregister, om daarmee de beschermde titel RegisterVinoloog (RV) te kunnen voeren. Elke tien jaar bepaalde een toets of de kennis nog up-to-date was en de titel gehandhaafd bleef.

Van Toetsing naar Permanente Educatie

“Niet meer van deze tijd en hoog tijd voor een verdere professionalisering”, aldus de voorzitter van de Wijnacademie Ron Andes. Volgens registervinoloog.nl is de nieuwe stap vooral nodig om ‘de kwaliteit te waarborgen van hen die in het KRV ingeschreven staan en om het vertrouwen in de branches te bevorderen.’ Andes: “Het professionaliseren van het register geeft de titel RegisterVinoloog meerwaarde. En het mooie van dit nieuwe systeem is dat professionele vinologen door hun dagelijkse bezigheden eigenlijk al voldoende punten verdienen.”

Het komt er simpelweg op neer dat het tienjaarlijkse toetsingsmoment is komen te vervallen en de registratieperiode verkort is tot 5 jaar. Voortaan wordt er gewerkt met zogenaamde Permanente Educatiepunten. Deze PE-punten worden door bijscholing verdiend, ieder uur scholing levert een punt op. Maar ook diverse wijn gerelateerde werkzaamheden, publicaties, activiteiten en maatschappelijke bijdragen tellen mee. Om de RV-titel te mogen blijven voeren moet de vinoloog na vijf jaar tenminste 100 punten hebben opgebouwd.

Geen punten, geen titel

Of vakinhoudelijke activiteiten wel of geen punten opleveren wordt bepaald door een – door de Wijnacademie samengestelde – accreditatiecommissie. Zijn er na vijf jaar onvoldoende punten behaald, wordt de RV niet langer als vakbekwaam beschouwd en uit het register geschrapt. À la Moszkowicz, ook hij werd (mede) uit zijn beroep gezet omdat de verplichte bijscholing niet bovenaan zijn lijstje stond.

De Wijnacademie heeft het beheer van het nieuwe register volledig uit handen gegeven. Deze onafhankelijke partij PE-Online verzorgt de online accreditatie, het register en de kwaliteitsmetingen van veel organisaties, veelal binnen juridische en medische beroepsgroepen.

Twee Registers

Al met al is het KRV een vooruitgang. Iedere actieve RegisterVinoloog zal voor de professionalisering van het register zijn. Het is een verbetering dat – in plaats van een eenmalige toets – professionele activiteiten gedurende de gehele periode van vijf jaar erkend en herkend zullen worden. Zo kan de professional zich van de hobbyist onderscheiden. Wel vermoed ik dat het voorlopig nog even een work in progress is. En het de nodige vragen en onduidelijkheid zal oproepen. Zo blijft het oude systeem voorlopig naast het nieuwe bestaan, omdat nu eenmaal een overgangsperiode voor de RegisterVinologen in het oude register noodzakelijk is.

De nieuwe spelregels

De groep ingeschreven en geaccrediteerde organisaties en opleiders is nog beperkt. De Wijnacademie verwacht in de toekomst een toename, omdat voor potentiële opleiders scholingsactiviteiten met puntentoekenning een meerwaarde (erkenning, gratis reclame) betekenen. Wie of wat in aanmerking komt voor deze accreditatie – of wellicht juist niet –  zal de tijd moeten uitwijzen.

Verder is er een uitgebreide lijst opgesteld van werkzaamheden en activiteiten die wel en niet worden gehonoreerd. Ron Andes: “Wie met zijn vak bezig is, leert iedere dag bij en dat mag beloond worden.” Maar commerciële activiteiten worden niet als PE-punten geaccepteerd, een masterclass van bijvoorbeeld een ‘Sherry-Educator’ weer wel. Begrijpelijk dat er grenzen worden gesteld, maar in het begin zullen de grijzere gebieden wel voor discussie zorgen. Nog een grote verandering: de vinoloog is verantwoordelijk voor het invoeren van zijn eigen punten. Die vervolgens steekproefsgewijs worden gecontroleerd door de accreditatiecommissie. In veel sectoren reeds gebruikelijk, maar voor de RegisterVinoloog volledig nieuw.

High Achievers

Het KRV is openbaar. Dé plek dus om inzage te krijgen in het curriculum van vinologen.
Dat kan een interessante competitie tussen RegisterVinologen opleveren. Wie is de absolute topper van een kalenderjaar, of van de vereiste vijf jaar? En op basis daarvan zou de Wijnacademie dan een prijs voor de highest achiever kunnen uitreiken. Bijvoorbeeld samen met vinoloog avant la lettre Hubrecht Duijker, net zoals de WSET dat doet met de Outstanding Alumni Award (i.s.m. Jancis Robinson). Zo wordt meteen voorkomen dat bijscholing alleen als ‘moetje’ voor de punten ervaren wordt. Op mijn vraag hierover reageerde Andes positief. “Het enige probleem is dat de 100 punten over vijf jaar worden gemeten, maar hier komen we zeker op terug!” Nog een leuk weetje: tegenhanger WSET kent vooralsnog geen systeem waarin een blijvende vakbekwaamheid van hun alumni wordt getoetst.

De Toekomst

Tijdens de Wine Professional 2018 opende Hubrecht Duijker als eerste ingeschrevene het nieuwe register. Ter aanmoediging wordt aan alle andere vinologen die zich voor 1 maart 2018 inschrijven een korting van 50% op het inschrijfgeld aangeboden. De Wijnacademie kijkt met vertrouwen naar de toekomst. De reacties lijken tot nu toe overwegend positief.

Andes: ”We staan open voor constructieve bijdragen. Het KwaliteitsRegister is geslaagd als Vinologen en opleiders de waarde ervan inzien, waardoor de beschermde titel RegisterVinoloog nationaal en internationaal meer aanzien krijgt.”

Meer informatie: https://www.registervinoloog.nl

Romy Kooij