Zuid-Afrikaanse wijnproducenten steunen gezamenlijk het initiatief om op korte termijn eerlijke arbeidsomstandigheden in te voeren op alle wijnbedrijven.
Het initiatief wordt uitgevoerd onder toezicht van de Wine and Agricultural Industry Ethical Trade Association (WIETA).
Tien jaar geleden is WIETA opgericht. Het is een Zuid-Afrikaanse not-for-profit organisatie, die eerlijk handelen in de wijnindustrie bevordert door middel van opleidingen, controles en inspecties, waarbij wordt vastgesteld of bedrijven handelen in overeenstemming met de afspraken. In WIETA zijn producenten, verkopers, verkooporganisaties, overheid en NGO’s vertegenwoordigd.
Het ‘fair labour initiative’ wordt ondersteund door verkooporganisaties in het buitenland, de vakbond Food & Allied Workers’ Union (FAWU), Sikhula Sonke, Women on Farms en invloedrijke organisaties als SALBA (SA Liquor Brandowners’ Association), Wine Cellars SA en de organisatie van wijnproducenten VinPro.
Het initiatief streeft naar het ontwikkelen van een keurmerk, dat aangeeft dat werkomstandigheden goed zijn volgens vastgestelde
criteria die nauwlettend worden gecontroleerd. Naar alle waarschijnlijkheid is dit een uniek keurmerk voor wijnproducerende landen.
Alleen producenten die voldoen aan de criteria die WIETA opstelt, mogen het keurmerk voeren op hun wijnflessen. De organisatie gaat ervan uit dat de eerste keurmerken later dit jaar kunnen worden toegekend aan bedrijven die nu al aan de voorwaarden voldoen.
De voorwaarden die WIETA stelt, zijn gebaseerd op de International Labour Conventions’ Ethical Trading Initiative. Ook Zuid-Afrikaanse arbowetten zijn hierin meegenomen. De voorwaarden sluiten kinderarbeid volledig uit, stellen dat werkzaamheden zelfstandig gekozen moet worden en leggen vast dat alle medewerkers recht hebben op veilige en gezonde arbeidsomstandigheden.
Andere criteria zijn het recht op een redelijk salaris, bescherming tegen discriminatie en het recht om bij een vakbond aan te melden. Ook worden voorwaarden gesteld aan huisvesting en huurrechten van medewerkers.
Linda Lipparoni, voorzitter van WIETA: “Het nieuwe keurmerk laat zien welke wijnbedrijven zich aan de regels houden. Ook beschermen we ze daarmee tegen negatieve publiciteit rond wijnbedrijven die de regels aan hun laars lappen.”
“Na bijna twintig jaar democratie en kennisuitwisseling met internationale wijnbedrijven, heeft Zuid-Afrika als wijnland een niveau van volwassenheid bereikt waarbij het schenden van mensenrechten op geen enkele manier kan worden gedoogd. In de wijnindustrie is geen plek voor dat handjevol bedrijven die onethische en onmenselijke arbeidsomstandigheden laten voortduren, waardoor de meerderheid van bedrijven die wel erkennen dat ze moreel en wettelijk verplicht zijn om medewerkers goed te behandelen, onterecht in een kwaad daglicht worden gesteld.”
Rico Basson, voorzitter van VinPro, ziet het initiatief als een manier om het vertrouwen in Zuid-Afrikaanse wijn te vergroten, zowel international als lokaal. Bovendien ziet hij het initiatief als een manier om de voortrekkersrol van Zuid-Afrika als het gaat om duurzame wijnproductie, verder uit te bouwen. “Wijnliefhebbers hebben het recht om te weten dat de wijn waar ze van genieten, wordt gemaakt in goede arbeidsomstandigheden en met respect voor de natuur.”
“Zuid-Afrika staat bekend om zijn vooruitstrevende milieuvriendelijke wijnindustrie. Dit is het moment om daar ook sociale duurzaamheid bij te betrekken. Dat begint met bewustwording en het doorvoeren van arbo-wetgeving waarbij zowel producenten als medewerkers hun rechten en verantwoordelijkheden onderkennen,” voegde hij toe.
Lipparoni zei dat het keurmerk volledige transparantie moet uitdrukken, net zoals het duurzaamheidskeurmerk betekent dat de duurzame productie van wijngaard tot fles volledig gevolgd kan worden.
Het initiatief wordt in drie fases uitgevoerd, vertelde ze. De eerste fase is het vergroten van kennis van de WIETA-criteria bij medewerkers, eigenaren en management. Cursusmateriaal wordt door WIETA gratis ter beschikking gesteld.
Na die eerste fase wordt van alle producenten gevraagd om assessmentformulieren in te vullen. Daarin geven zij aan in hoeverre ze aan de criteria van WIETA voldoen en welke stappen nog moeten worden gezet om aan alle criteria te voldoen. Ook kunnen zij aangeven welke ondersteuning ze hierbij van WIETA nodig hebben. In de laatste fase moeten producenten slagen voor een volledige WIETA-audit, waarbij ook ter plekke inspecties worden uitgevoerd.
Om het keurmerk te mogen gebruiken, moeten wijnproducenten jaarlijks een contract afsluiten met WIETA. Om de ketenaansprakelijkheid in kaart te brengen, moeten ze opgeven wie hun toeleveranciers zijn. Daar moet minimaal zestig procent ook WIETA-gecertificeerd zijn, de rest moet kunnen aantonen dat ze met accreditatie bezig zijn.
WIETA onderzoekt in hoeverre andere keurmerken op het gebied van duurzaamheid, gezondheid en veiligheid kunnen worden betrokken bij het accreditatieproces. Basson voegde daaraan toe dat het doel op langere termijn is om uiteindelijk tot één keurmerk te komen, uitgegeven door de Wine & Spirit Board, dat niet alleen herkomstinformatie, oogstjaar en druivenras weergeeft, maar ook duurzaamheid en goede arbeidsomstandigheden garandeert.
WIETA werkt samen met Wines of South Africa (WOSA), die het nieuwe keurmerk zal promoten, net zoals Fairtrade en Fair for Life.
Meer informatie: www.wieta.org.za
