De Europese Bank heeft jarenlang wanhopig geprobeerd de inflatie omhoog te krijgen. Het wilde maar niet lukken. En dan, plotseling, giert de inflatie omhoog. Zo hard, dat het overal tot grote paniek leidt. Gelukkig ben ik geen bankier of politicus, want het is een lastig op te lossen situatie. De inflatie weer beteugelen op het moment dat de economie wordt geraakt door een oorlog met een onvoorspelbare duur is een lastige puzzel.
Wat zeker nog een tijdje zal blijven is een nijpend gebrek aan grondstoffen, van overal. Dat, met de speculatie die ook plaatsvindt met grondstoffen, staat aan de basis van deze ongekende prijsstijging.
Voor wijnboeren is de puzzel eigenlijk enorm. Ze worden geplaagd door een tekort aan zo ongeveer alles. Flessen en kurken staan bovenaan het lijstje, maar ook schroefdoppen kunnen lastig te krijgen zijn. Levertijden tot ver na de geplande botteldatum zijn bepaald geen uitzondering. Het probleem is dat wijnproducenten in feite veel beroepen combineren. Ze zijn landbouwer, met eigen wijngaarden, die veel werk en aandacht vragen. Brandstof voor tractoren en andere machines is veel duurder geworden. Evenals de benodigde bestrijdingsmiddelen. Dan moet ook wijn worden gemaakt en gebotteld, met bovenbeschreven tekorten als complicerende factor.
En dan moet de wijnboer ook nog verkoper zijn, en zijn wijn voor een goede prijs zien te verkopen. Bij dit soort kostenstijgingen is het onvermijdelijk dat voor de wijn ook meer wordt betaald. Maar dat is bij wijn niet vanzelfsprekend. Ja, bij grote wijnen, zoals rode Bourgognes, Barolo’s of Brunello’s, waar gewoon (te) weinig van is. De prijsstijgingen van ‘gewone’ wijn blijven tot nu toe beperkt. De verkopers, zeker de supermarkten, met de discounters voorop, willen de prijsstijgingen nu eenmaal beperkt houden. Maar je kunt ook te ver gaan. Uiteindelijk moet de producent ook genoeg verdienen om de tent draaiende te kunnen houden.
De afgelopen decennia was het vaak de producent die de grootste veer moest laten. Met als belangrijkste reden de overproductie van wijn. Wilde de een niet leveren voor een lage prijs, dan deed de ander het wel. De situatie is inmiddels echter veranderd, zeker na de afgelopen kleine wijnoogst in de Europese landen. De totale wereldwijnoogst kwam uit op zo’n 250 miljoen hectoliter, bijna net zo weinig als in het ook heel magere 2017, de kleinste oogst in 20 jaar. Frankrijk produceerde liefst 27% minder dan gemiddeld en werd als wijnproducent door Spanje voorbij gestreefd. De overzeese wijnlanden deden het wél goed, maar daar komt een ander probleem om de hoek kijken, ook crisisgerelateerd: een gebrek aan containers, en hoge containerprijzen.
Dat maakt de onderhandelingspositie anders dan voorheen. François Lurton, Frankrijks grootste producent van Sauvignon blanc, vertelde me vorig jaar al dat hij weigert nog zaken te doen met Engelse supermarkten. Deze onderhandelen kennelijk nog scherper dan de Nederlandse.
Maar Nederlandse importeurs moeten ook wennen aan de nieuwe situatie. Een importeur die een hogere prijs niet wil accepteren, kan zomaar te horen krijgen dat hij dan ook naar de wijn kan fluiten – andere klanten genoeg, zoals inmiddels al is ondervonden. Dat is even schrikken, als je gewend bent de prijs altijd naar beneden te kunnen onderhandelen. Met name in wit zijn er tekorten, en de prijs van rosé wordt opgedreven door de populariteit in de V.S. en Frankrijk zelf.
Uiteraard is het voor ons wijnliefhebbers geen goed nieuws als de prijzen stijgen. Maar als dat het geval is bij (te) goedkope wijnen, en het er voor zorgt dat de producenten kunnen overleven en kwaliteit kunnen maken, dan is dat uiteindelijk toch belangrijker, zo lijkt me.
Ronald de Groot
