“I’ll stick with the dreamers, the idealists and even the slightly unhinged – they have better liquids in their glass.” Een uitspraak van Simon J Woolf, schrijver van Amber Revolution, een boek over het verleden en de toekomst van orange wines.
How the World Learned to Love Orange Wine; de ondertitel van het 300 pagina’s tellend wijnboek Amber Revolution zegt het allemaal. Orange wines, we snapten ze nog niet zo goed. En misschien nog steeds niet helemaal. Is het bijvoorbeeld hetzelfde als een vin nature? Is het een hype, of here to stay? En is orange wine nou rood, wit, of rosé? In het voorwoord van Doug Wregg wordt met het laatste meteen korte metten gemaakt: ‘Orange has legitimately become the fourth colour on wine lists in many bars and restaurants.’ Dan weten we dat alvast.
Amber is oranje
Tijdens de presentatie van Amber Revolution las de Britse, in Amsterdam wonende wijnschrijver Simon Woolf voor uit eigen werk. Tussen de kook- en wijnboeken van Mevrouw Hamersma nipten wij ondertussen in stijl aan diverse oranje gekleurde glazen. Of eigenlijk moet ik zeggen amberkleurig, aangezien de wijnkleur in land van oorsprong Georgië niet oranje maar amber heet. Amber Revolution gaat over de verre verleden van de oudste manier van wijn maken, maar net zo goed over de wedergeboorte van deze wijn in de moderne tijd. Waarin wijnmakers op basis van lang verborgen tradities de bijzondere wijnstijl weer op de kaart aan het zetten zijn. En dat is best knap, aangezien de meeste ‘klassieke’ wijndrinkers alleen al op basis van zijn kleur de wijn het stempel ‘geoxideerd’ zullen geven. En dan moet het proeven nog beginnen.
Woolf werd lang geleden al door de oranje wijn verleid (om precies te zijn in 2011 bij Sandi Skerk in Carso, Friuli). Hij ontdekte dat de uitstervende traditie sinds de jaren negentig weer behoorlijk aan het opkrabbelen was. Hij dook in de geschiedenis van Georgische qvevri’s en amforen en ontmoette de hedendaagse orange wine makers langs de Sloveens-Italiaanse grens, in Georgië en in tal van andere landen.
Ceci n’est pas un orange
Volgens Woolf – oprichter van het online wijnmagazine The Morning Claret en wijnschrijver voor o.a. Decanter en Meininger Wine Business International – ontbrak er een overzichtsboek over dit bijzondere type wijn. Hij besloot het daarom zelf te schrijven. Het resultaat is een bijna historisch werk, waarin de vele mythes rondom de orange wine worden ontkracht en nieuwe ontwikkelingen uiteen worden gezet. Lekker vlot en persoonlijk geschreven: het is eerder een spannende roman dan een degelijk naslagwerk. Niet in de laatste plaats omdat Woolf ook zijn eigen orange-wine-maak-escapades smeuïg beschrijft. Samen met de Nederlandse Wijngaard Dassemus in Chaam produceerde hij dit jaar Neerlands eerste orange wine: Ceci n’est pas un orange (2017). Het prachtig oranje resultaat van souvignier gris mochten we proeven tijdens de boekpresentatie. Licht troebel was ‘ie, bescheiden in tannines en lekker fris van smaak. Het deed mij aan herfstige, kruidige mandarijntjes denken. Een stemmig Hollands succesje.
Natuur of toch minder puur
Met dit boek op de plank kunnen we trouwens meteen korte metten maken met de verwarring rondom orange wine en natuurwijn. Want ook al hebben die twee veel gemeen qua natuurlijke wijnmakerij, het is toch echt niet hetzelfde. Orange wine is een witte wijn gemaakt als een rode, dus gefermenteerd met de schillen. Dat intense schilcontact (uren, maanden en in extreme gevallen zelfs jaren) zorgt voor tannines, structuur en mondgevoel dat soms vergelijkbaar is met rode wijn. En natuurlijk voor de specifieke oranje kleur (die trouwens lang niet altijd oranje is, maar varieert tussen lichtgoud en diep roodbruin). Het uitgangspunt bij natuurwijn is om de natuur zijn eigen gang te laten gaan en het menselijke ingrijpen tot een minimum te beperken. Schilcontact zoals bij orange wine hoeft daarbij geen onderdeel te zijn. Een natuurwijn kán dus wel een orange wine zijn, maar het hoeft niet.
Hype of kwaliteit
Woolf bereisde zo’n beetje alle oranje landen en regio’s en bezocht de vele kleurrijke personages die het aandurfden zulke wijnen te maken. De hype rondom orange wine mag dan nieuw zijn, de wijnen worden tegenwoordig over de hele wereld gemaakt, de technieken zijn oeroud en behoorlijk divers. Het kostte hem jaren om het allesomvattende verhaal te kunnen schrijven. Dankzij hem is nu (bijna) alles terug te vinden in een overzichtelijk naslagwerk met prachtige foto’s.
Amber Revolution is door een Kickstarter crowdfunding tot stand gekomen en in eigen beheer uitgegeven. Omdat blijkbaar geen enkele uitgever er brood in zag. Met dank aan 388 vrijgevige mensen kwam deze oranje encyclopedie er toch. En hebben wij de kans om heel veel te weten te komen over deze steeds populairder wordende, maar vaak nog onbegrepen wijn. Woolf’s uitgebreide lijst van orange ‘dreamers, idealists and slightly unhinged’ achterin geeft ons bovendien de mogelijkheid de vele stijlen zelf te gaan ontdekken. Interessant, want die vierde wijnkleur lijkt inderdaad een blijvertje.
Amber Revolution is Engelstalig en o.a. te koop via The Morning Claret
Romy Kooij
