Wat is dat toch met die hardleersheid van ons, zelfbenoemde ‘wijnkenners’? Die er bij het blind proeven van wijnen zo vaak publiekelijk naast zitten, maar toch keer op keer willens en wetens weer de afgrond opzoeken door quasi zelfverzekerd te speculeren over de herkomst van wat ze in het glas hebben. Om daarbij dan opnieuw de plank volledig, of, in het gunstige geval, toch weer grotendeels mis te slaan. Het laat zich misschien al raden dat dit doorgaans proevers van de mannelijke kunne zijn.
Ik geef zonder schroom toe mezelf te beschouwen als een middelmatig proever. Soms aardig in de buurt, maar even vaak mijlenver ernaast. Niet altijd even consistent. Houd er maar op dat ik een drinker ben die het meer om beleving gaat dan om belering. Met als briljante verontschuldiging dat ik ooit, als waarnemer bij een seminar voor MW’s in opleiding, leerde dat analyse oneindig veel belangrijker is dan een appellation of, erger nog, een producent raden. Net als vroeger op school bij wiskunde de eigen argumentatie veel meer punten opleverde dan het van de buurman afgekeken eindantwoord.
De aanleiding voor deze overdenking is een recente dinerproeverij met bijzondere wijnen uit de kelder van mensenvriend Huib Brand, een van die zeldzame verzamelaars die hun schatten graag delen met gelijkgezinden in plaats van ze te laten vergaan tot azijn. Zo kan het dus ook. Huib doet dat met enige regelmaat. De gelukkigen die daar bij mogen zijn, zijn allemaal professionals van naam en faam, met een ruime ervaring op het gebied van innemen. Sommigen zou je zelfs zonder ironie als ‘goede proevers’ mogen bestempelen. Hoewel?Bij de eerste serie wijnen is de verwarring al compleet. De aanwezige MV’s schuwen in hun geldingsdrang de stellige uitspraken niet – dit moet witte Rhône zijn! –, maar de kandidate MW en de wetenschappelijk geschoolde oenologue de Bordeaux gebruiken wijselijk wat voorzichtiger bewoordingen. Want ja, de ene wijn doet denken aan botrytis, een andere aan lindebloesem en oxidatie, weer een andere aan Chablis. En dan blijkt het achteraf te gaan om een serie van zesmaal Meursault 1er Cru Perrières. Iedereen had bij bepaalde wijnen wel vermoedens richting serieuze witte Bourgogne, maar niemand die ze allemaal binnen een en dezelfde appellation kon of durfde plaatsen. Laat staan iets zinnigs over de producenten kon zeggen. Tweede serie dan. Met driemaal Cepparello en een aanverwante wijn van Paolo De Marchi’s Isole e Olena in Chianti, een van Huibs oudgediende leveranciers. Een van de wijnen springt eruit als afwijkend, bijna Chileens, maar over de rest is het gezelschap het wel eens: Italiaans. Puntje geschoord, maar daar houdt het dan ook mee op, want niemand zegt hardop Cepparello. Die ‘Chileen’ blijkt trouwens een individuele partij van 2006 te zijn die als Chianti Classico Gran Selezione is uitgebracht. Hoezo atypisch? Verwarrend. En leerzaam.
In de derde serie tweemaal Bordeaux. En wat voor Bordeaux! Werkelijk grote klasse en dus (!?) absoluut linkeroever. Dat lukt ons goddank allemaal nog wel. Maar om welk château mag het dan wel gaan? Tja, umme. Stilte. Blijkt het om Palmer 1990 en 1989 te gaan! Aha. Achteraf doen we dus allemaal stoere uitspraken in de trant van ‘ja, ik dacht al zo iets’. Werkelijk? Waarom zeiden we dat dan niet eerder hardop?Ter afsluiting nog drie ports van een en hetzelfde huis. Twee zeer zeldzame, op mandfles opgevoede garrafeiras uit 1977 en 1952 en een houtgerijpte colheita 1963 van Niepoort. Puur geluk natuurlijk, zelfs wanneer je volledig in het duister tast over globale leeftijd en al helemaal over precieze jaren. Grote wijnen om als drinkende proevers klein van te worden. Want wat wisten we er met ons allen zonder hulp van de schenker weinig thuis te brengen. Nog maar eens een lesje in bescheidenheid. Maar dat we er ondanks alle missers ongelooflijk van genoten hebben, staat buiten kijf. Noem het maar rustig als ultieme beleving. En is dat niet waar het in essentie bij wijn om gaat? Er is nog zo heel veel meer dan châteautje of jaartje raden. Gelukkig maar.
René van Heusden
