Het gaat meestal niet over witte wijn, als je het over Piemonte hebt. Toch zijn hele dorpen gewijd aan het maken hiervan. Onbekend maakt nog steeds onbemind en voor de gepassioneerde, Piemontese wijnmakers is het moeilijk hun witte wijnen, gemaakt van relatief onbekende druivenrassen, net zo goed te verkopen als hun rode wijnen. En dat is geheel onterecht want ze zijn heel bijzonder. Ze zijn gemaakt van arneis, cortese, erbaluce, timorasso, nacetta en favorita: authentieke druivenrassen met een héél eigen persoonlijkheid.
Wijnregio’s in Piemonte met hun authentieke witte druivenrassen
- Roero (arneis)
- Gavi (cortese)
- Erbaluce di Caluso (erbaluce)
- Colli Tortonessi (timorasso)
Arneis in vele variaties
De familie Damonte van Malvirà, een wijnmakerij in Roero, is een ware specialist in het maken van wijnen van arneis, de belangrijkste witte druif uit dit gebied. Malvirà betekent ‘slechte plek’ in het lokale dialect, vanwege de ongebruikelijke ligging op het noorden. Maar inmiddels is het bedrijf, gerund door de broers Roberto en Massimo, zo gegroeid qua hectares dat dit niet meer opgaat. Malvirà is een internationaal bekende wijnmakerij met een goede reputatie en een duidelijke focus op witte wijn. Een dynamisch bedrijf –bezig met de overstap naar biologisch boeren–, dat continu bezig is met het maken van ongebruikelijke wijnen. De broers experimenteren volop met houtrijping, het maken van ongefilterde natuurwijnen en het laten ouderen van Arneis. Ook planten ze internationale variëteiten aan om uitzonderlijke blends met arneis te maken. Een proefsessie bij hen is dan ook een ‘arneis-ervaring’ die je niet zo snel vergeet. Zeker als je daarna mee mag naar hun elegante agriturismo Villa Tiboldi. Daar wordt alles nog even geproefd, maar dan in combinatie met fantastische lokale gerechten.
Witte oplegwijnen
Roberto vindt het heel belangrijk dat anderen zijn wijnen net zo waarderen als hij. Daarom bewaart hij ze net zo lang tot ze op dronk zijn. Roberto: ‘Dan komen ze pas echt tot hun recht. De meeste mensen kennen de wijnen van arneis als een beetje zoetig en bloemig. Maar mijn versies zijn mineraal, vol en intens. Dit komt ook door de rijping op de lies. Vroeger werd arneis vooral gebruikt in de keuken. Mijn moeder gebruikte de wijn voor de stoofschotel van konijn. Het waren heel lichte wijnen van jonge stokken. Van de oude stokken komen nu wijnen die je echt wel een aantal jaren kunt opleggen. Heerlijk om bij de lokale gerechten te drinken.’
Geproefd:
De klassieke Arneis is lekker fris met prettige zuren en afkomstig van percelen met relatief veel zand in de bodem. Zo ook die van Malvirà. Alleen hebben deze wijnen nét een beetje meer body, met een randje spek. Bijvoorbeeld de SS Trinità 2019: rond, maar ook fris door de mineraliteit. Geen fruitbom, je proeft salie en venkel. Mooie, lange minerale afdronk.
De Roero Arneis Renesio 2019 smaakt weer heel anders. Dat komt door de herkomst uit de Renesio-wijngaard, met meer klei in de bodem. Deze Arneis heeft minder zuren, maar meer intensiteit. Een gastronomische wijn, vol van smaak met een vetje. Denk kruidig, notig en fruitig. Het is een wijn die steeds mooier wordt naarmate hij oudert. Gelukkig bewaart Roberto de oude jaargangen voor de liefhebbers.
Roero Arneis Saglietto 2014: een schoolvoorbeeld van het goed kunnen ouderen van Arneis. Een goed uitgebalanceerde houtrijping: dominante houtsmaken zijn taboe, dus er werd voor vijftig procent van de wijn gewerkt met grote tonneaux. De andere helft rustte op RVS, om de frisheid te behouden. Het resultaat: een uitbundige wijn die goed overeind blijft bij een maaltijd. Volle, rijke en complexe wijn met aroma’s van steenfruit, venkel en honing. Heerlijk bij risotto.
De wijnen van Roberto zijn te koop bij Grandi Vini en Piemonte Import.
Cortese
De wijn Gavi di Gavi kent bijna iedereen. Cortese, het druivenras waar hij van gemaakt wordt, is minder bekend. Toch staat deze variëteit al minstens vierhonderd jaar aangeplant in het oostelijke deel van Piemonte rond het stadje Gavi, in het Sésiadal en rond Monferrato. Er zijn vijf herkomsten waar cortese een belangrijke rol speelt: DOCG Cortese di Gavi, DOC Colli Tortonesi, DOC Cortese dell’Alto Monferrato, DOC Monferrato en uiteraard ook in de DOC Piemonte.
Een gelimiteerde hoeveelheid opbrengst per hectare is belangrijk voor het maken van een serieuze Gavi. Dan is het een fijn krokante, iets fruitige en minerale wijn. Bittere amandelen, vers gemaaid gras, groene appel en reine claude, daar herken je een goedgemaakte Gavi aan. Zo ook die van Enrico Serafino. De ‘Grifo del Quartaro’ is een elegante friszure, minerale DOCG-versie met veel doordrinkpotentieel.
Enrico Serafino wordt geïmporteerd door Walraven Sax.
Lees de opvolgende delen van ‘Witte wijn uit Piemonte’:
Witte wijn uit Piemonte: Timorasso (deel 2)
Witte wijn uit Piemonte: Erbaluce di Caluso (deel 3)
Petri Houweling
