Luxemburg. Zo dichtbij en tegelijkertijd onbekend.
Iedereen rijdt er-afgezien van die voordelige benzinestop- zo snel mogelijk doorheen naar een vakantiebestemming. Jammer want ook in dit kleine land wordt al sinds de middeleeuwen prima wijn gemaakt. Maar wie kent ze?
Onbekend, en dus onbemind
De Luxemburgse bevolking telt 600.000 zielen. Tenminste, in het weekend. Door de week verdubbelt dit aantal bijna door de grote instroom van buiten. Veel Belgen en Fransen gaan dagelijks de Luxemburgse grens over voor hun werk. In de horeca is het ook veel buitenlands wat de klok slaat. Qua gasten, de bediening en ja ook de sommelier is vaak Frans. En die werkt het liefst met Franse wijn. Slechts een klein percentage van de wijnen op de kaart is van binnenlandse afkomst. Het is dan ook lastig opboksen tegen de rijpe, hout gelagerde stijl van de wijnen elders uit de wereld. Die worden hier gewoon niet gemaakt. Qua export is het ook niet booming, slechts 35% van de wijnen vindt zijn weg naar de rest van de wereld. Niet dat de kwaliteit slecht is, integendeel. Maar de gemiddelde prijs van de wijn is aan de hoge kant, zeker gezien de concurrentie uit de wijnlanden aan de andere kant van de evenaar. Dat komt o.a. door de arbeidsintensieve manier van werken. Gelukkig zijn de Luxembourgois zelf grote fans van hun eigen wijnen.
Cold climate voor mousserende wijnen
Tussen de dorpen Schengen en Wasserbillig, op hooggelegen wijngaarden (250 meter boven de zeespiegel) zorgden de druivenrassen elbling en rivaner ooit voor de grote hoeveelheden wijn. Nu zijn pinot blanc, pinot gris, auxerrois, riesling en gewürztraminer de grote sterren op de 1246 hectare wijngaard, veelal gelegen op de oevers van de Moezel. Allemaal witte rassen, die het uitstekend doen in dit toch koele klimaat. Voor rood van de pinot noir, st-laurent, zweigelt en gamay is slechts 122 hectare ingeruimd. Tijdens een bezoek krijgt vooral de crémant de Luxembourg de meeste aandacht. Terecht, deze is van hoge kwaliteit. De meeste producenten laten hun ‘schuimwijn’ minstens 15 maanden en langer op de lies rijpen. Net zoals in de Champagne. Er zijn zelfs bedrijven waar de remuage nog handmatig plaatsvindt. Zo ook bij Caves Gales waar ik de mooiste crémants proefde. (www.gales.lu) De rosé brut Cuvée Première, en de Crémant G zijn exceptioneel complex, rond en zeer gastronomisch inzetbaar. En ook nog zeer betaalbaar! (Importeur: Kwast)
Charta Wijnen
In de Luxemburgse wijngaarden gaat het om nuances. Meestal wordt een onderscheid gemaakt tussen de cantons Remich en Grevenmacher. Remich ligt in het zuiden, vanaf de gemeentes Stadtbredimus tot Schengen. Er zit hier kleimergel en kreupel in de bodem van de wijngaarden en het dal is vrij breed. Hier worden de wat vollere, harmonieuze Luxemburgse wijnen gemaakt. In Grevenmacher is het dal smaller met een bodem van schelpkalk. Een zeer geschikte bodem voor wat elegantere én karaktervollere wijnen. Alle wijnen uit Luxemburg die aan zekere kwaliteitsnormen voldoen, krijgen het Appellation Controlée Moselle Luxembourgeoise. Da’s best een breed begrip. Vandaar dat er behoefte was aan meer specificering. Een aantal van de 340 zelfstandige wijnboeren heeft daarom gezamenlijk het begrip ‘Charta’ in het leven geroepen: een kwaliteitsaanduiding die garant staat voor het maken van topkwaliteit wijn. De druiven moeten afkomstig zijn van de best gelegen wijngaarden op steile hellingen of terrassen, ze moeten met de hand geplukt zijn en er is een beperking aan het aantal hectoliters per hectare. Om het dan meteen weer ingewikkeld te maken, zijn er wel weer drie charta’s: 1. Charta Domaine et Tradition: bestaande uit een kleine club met slechts acht bevriende leden. 2. Charta Schengen Prestige: deze heeft leden uit Frankrijk, Duitsland en Luxemburg. De derde, Charta Privatwënzer, is alleen toegankelijk voor de leden uit Luxemburg. Ze zeggen zelf de strengste te zijn. Maar het draait uiteindelijk allemaal om een broodnodige onderscheiding qua kwaliteit. De wijnen gemaakt onder het Charta label zijn duidelijk herkenbaar aan het logo op het etiket.
Uitgesproken wijnstijl
De wijnen uit Luxemburg hebben als grote gemene deler een sprankelende frisheid, mooie zuren en een interessante complexiteit. Het zijn unieke wijnen gemaakt door vele kleine bedrijven. Hieronder een aantal van de geproefde wijnen die het beste scoorden via het Perswijn puntensysteem.
Crémants:
- Domaines Vinsmoselle Caves Bernard-Massard Millésimé 2015 Brut: 17 pnt www.bernard-massard.lu
- Domaine Schumacher-Lethal Domaines Vinsmoselle Vignum Crémant Brut Poll-Fabaire: 16,5 pnt www.schumacher-lethal.lu/
- Caves Gales Rosé Brut Cuvée Première: 17 pnt www.Gales.lu
- Caves Krier Frères Crémant de Luxembourg Saint Cunibert Brut: 16,5 pnt (www.krierfreres.lu)
- Caves Gales Crémant G: 17,5 pnt www.gales.lu
Wit
- Domaine Krier-Welbes Pinot Gris 2017: 17 pnt (www.krier-welbes.lu)
- Domaine Schram Sylvaner Kurschels 2018: 15,5 pnt (www.domaineschram.lu)
- Domaine Krier-Bisenius Rivaner 2018: 15,5 pnt (www.krierfreres.lu)
- Clos Mon vieux Moulin DUHR frères Auxerrois 2018: 16 pnt (www.duhrfreres.lu)
- Clos Mon vieux Moulin DUHR Frères Chardonnay 2014: 17,5 pnt (www.duhrfreres.lu)
- Mme Aly Duhr et fils Pinot Gris Ahn Nussbaum 2018: 16,5 pnt (www.alyduhr.lu)
- Caves Jean Leuck-Thull Auxerrois prestige 2018: 15,5 pnt (www.caves-leuck.lu/de)
- Domaine Alice Hartmann Riesling 2018: 15,5 pnt (www.alice-hartmann.lu/fr)
- Domaine Henri Ruppert Riesling 2017: 16 pnt (www.domaine-ruppert.lu)
- Caves Paul Legill Auxerrois 2018: 16,5 pnt (www.legill.lu)
- Jongwënzer – Domaines Vinsmoselle Pinot blanc Grand Premier Cru 2018: 15,5 pnt (vinsmoselle.lu)
- Domaine Schumacher- Knepper Pinot Gris 2018: 16 pnt (ww.schumacher-knepper.lu)
Rood
- Domaine Viticole Kohl Leuck Pinot Noir 2015: 16,5 pnt (www.kohl.lu)
- Domaine Krier-Welbes Pinot Noir Bech Kleinmacher Falkenberg 2018: 17,5 pnt (www.krier-welbes.lu)
Met dank aan: Het Institut viti-vinicole van Luxemburg
Petri Houweling
Van de week een “vergeten” gewürztraminer van Bernard – Massard grand premier cru uit 2014 opengetrokken.
Was nog een heerlijk glaasje bij de eendenpaté.