Als voorbereiding op onze Piemonte-proeverij volgend jaar april bracht ik onlangs een bezoek aan een aantal wijnboeren aldaar. Wat opvalt is dat dit echt nog een gebied is waar familie een enorme rol speelt. Ook is het een gebied van diepgewortelde tradities. Zelfs met het wereldwijde succes van de wijnen verandert dit niet. Ik ontmoette de zonen en de dochters van de wijnboeren van toen. Die plukken nu letterlijk de vruchten van het zware werk van hun pionierende ouders in dit gebied. En dat is te zien. Een trip langs hun cantinas is een aaneenschakeling van verrassingen. Ze variëren namelijk van veredelde, rustieke boerenschuur tot glossy-waardige glamourplek. Maar overal in dit prachtige, koele heuvelachtige gebied is de ontvangst aangenaam en zijn de wijnen zeer de moeite waard. Een verslag in drie delen van een trip naar een uitgesproken wijngebied.
Azienda Agricola Josetta Saffirio, Monforte d’Alba
Ook bij Azienda Agricola Josetta Saffirio is familie heel belangrijk. Josetta Saffirio nam de zorg voor het land in Casteletto di Monforte d’Alba in 1977 van haar vader Ernesto Saffirio over. Haar dochter Sara Vezzo is nu de leidende vrouw van de vijfde generatie. En wat voor een. Een zeer dynamische vrouw die zich verantwoordelijk voelt voor de toekomst van de wijncultuur van Piemonte. ‘We zijn onderdeel van een mozaïek, van het hele plaatje en dus van alles om wijnbouw heen. We helpen de planten goed te groeien, maar wel met de juiste methoden en middelen. Zodat ook de komende generatie een toekomst heeft als wijnboer in dit gebied”. Op het moment van bezoek is ze bezig nieuwe percelen aan te kopen om uit te kunnen breiden. Uiteraard staan nebbiollo, barbera dolcetto en moscato aangeplant. We proeven een witte wijn van rossese en dat is een hele fijne verrassing. Zo vaak kom je die niet tegen buiten de Piemonte. Dat is nog eens wat anders dan de chardonnay en sauvignon die ook bij Josetta letterlijk steeds meer wortels aan grond krijgen.
Geproefd:
- Langhe DOC Rossese Bianco 2016; De witte variëteit komt alleen voor in Piemonte en Ligurië. Het is een verrassende inheemse Piemontese druif met kracht en kruidigheid. Amandel en acaciabloem, en een tikje houtrijping maakt hem een goede partner van wat zwaardere visgerechten.
- Barolo DOCG Persiera 2013: De druiven komen van de gelijknamige wijngaard Persiera in Castelletto of Monforte d’Alba. Intens glas met body en een behoorlijke lengte. Je proeft kruidigheid, kaneel, chocola en donker rijp fruit.
- Barolo riserva Millenovecento48 ’13. De wijngaard is in 1948 aangeplant en de oude stokken verklaren de kleine opbrengst van slechts 1000 flessen per jaar. Die zijn dan ook de moeite waard. Zeer intens en complex sap met de nodige tannines.
In de smaak: pruimen, gedroogde rozen, leer, teer en laurier.
importeur : Il Passatore Vini
Marchesi di Barolo, Barolo
Ooit, in 1807 is het hier begonnen, bij Carlo Tancredi Falletti, de Marchese di Barolo uit het dorp Barolo. Of beter gezegd bij zijn vrouw Juliette. Die zag in dat de nebbiolo druiven tijd nodig hadden om een mooie Barolo te worden. Tijd om rustig te fermenteren en een langere tijd te rijpen op hout. Dan pas tonen de wijnen hun volledige potentie. Et voilà, de reputatie van de wijn uit het gelijknamige dorp is geboren. Het Di Barolo-stel kreeg helaas geen kinderen en het bedrijf kwam met tussenkomst van erfgenaam de Kerk in handen van de familie Abbona. Inmiddels is de vijfde generatie met Anna and Ernesto Abbona aan bod om het DNA van deze pionier te continueren. Het hele bedrijf ademt historie. Er is een zwaarbeveiligde vinotheek met Barolo’s uit lang vervlogen tijden. In de imposant grote wijnkelder staan nog enkele van de originele enorme houten vaten van weleer. Het is vandaag de dag een groot bedrijf met een productie van 1.500.000 flessen wijn per jaar waaronder alle klassiekers uit het gebied: Barolo, Barbaresco, Nebbiolo d’Alba, Gavi en Moscato d’Asti. We ontmoeten niemand van de familie, maar exportmanager Nicola Toniolli is een waardige en enthousiaste waarnemer. Hij neemt me mee met een rondje proeven van de laatste jaren. Een selectie:
- Marchesi di Barolo Barbera d’Alba Peiragal, jong maar met potentie. Modern gemaakte wijn met rijping op rvs, handpluk van de Paiagal heuvel. Ik proef geroosterd fruit, krentjes en noten.
- Marchesi di Barolo Barolo Cannubi 2012, van de heuvel met dezelfde naam. Ook weer een klassieker, intense smaak van zwart fruit, toets rozen, iets specerijen en mooi kruidig. Aanwezige maar goede tannines, genoeg zuren en een grote lengte.
- Marchesi di Barolo Sarmassa Barolo 2013. Dit is zo te vergelijken met een hele goede Bourgogne. Pinottonen, met fijne tannines en aangename bitters.
Importeur: Wijnkring / Verbunt Verlinden
Cascina Castlèt, Costiglione d’Asti
Alweer een bijzonder familieverhaal, maar toch weer heel anders. Geen zonen en dochters om de resultaten van een leven lang hard werken mee te delen op dit domein. Sterker nog, er rest slechts één dame, haar naam is Mariuccia Burio en ze is sinds 1970 het enige overgebleven familielid die het bedrijf beheert. Alles wat rest aan familie is een oude foto die gebruikt wordt als etiket. Haar hele leven lang heeft ze haar best gedaan het hele originele domein, versnipperd door erfenissen, van verre familieleden weer terug te kopen. Vandaag heeft ze haar 31 hectare wijngaard, gelegen op zacht glooiende heuvels in Costigliole d’Asti weer geheel in eigen bezit en beheer. En daar groeit het druivenmateriaal van voornamelijk barbera (80%), wat moscato, chardonnay, cabernet sauvignon, en uceline voor een hele range wijnen. Er staat ook wat nebbiolo, maar alleen voor de rosé. Ze maakt bijzondere wijnen met bijzondere namen; Passum, Policalpo, Aviè, Litina, Goj, Ataj en Uceline. We proeven ze allemaal met de wijnmaker Giorgio Gozzelino. Hij vertelt over de bijzondere manier om de hoge zuren in de wijnen te temmen. De Passum bijvoorbeeld wordt gemaakt door passito toe te passen op de druiven. Zo krijgt de wijn op een natuurlijke manier een gevoel van rond en zacht in een verder kurkdroge wijn.
Ze kwam op dit idee tijdens een aantal koude jaren aan het begin van haar carrière. De wijnen waren te hoog in de zuren. De Ataj Chardonnay is prima, de Castlèt Rosé helemaal hoe het hoort, de Moscato en de Barbera d’Asti zijn zeer aangenaam. Maar het draait bij Cascina Castlèt om die andere cuvées: de Passum, Policalpo, Litina, en Uceline. Die worden gemaakt met net dat extra beetje passie. En dat proef je. Je ziet het ook op het etiket: symbolische vormen die de kracht van de wijnen benadrukken.
Geproefd:
- Passum Barbera d’Asti superiore 2010: Concentratie, hoger alcoholpercentage (15,5%) en een wereld van intens en rijp fruit is het resultaat van het licht indrogen van de druiven. Droog maar niet drogend, een stevig maar soepel glas.
- “Best of both worlds”, aldus Giorgo over de Policalpo. Gemaakt van 60% barbera en 40% cabernet sauvignon. Twee druiven van wereldformaat voor een wijn van grote klasse. 15 dagen schilweking en 1 jaar op vat geven de twee de expressie om elkaar waardig op tanninevlak aan te vullen. Jaargang 2015 mag nog even liggen, maar de potentie is te proeven.
- Uceline Monferrato Rosso DOC 2011: Wie kent het druivenras uvalino? Mariuccia heeft dit zo goed als uitgestorven ras weer aangeplant en op de wijnkaart gezet. Een pioniersdaad wellicht, want dit ras is beter dan andere rassen bestand tegen grijze rot. Het resultaat: een wijn met zeer uitgesproken karakter, niet te vergelijken qua body en intensiteit. Gewoon veel van alles, maar dan wel in balans qua kruidigheid, zwart fruit, zuren en tannines.
Importeur: Harderwijn
Petri Houweling